Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
каз.медик.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
451.96 Кб
Скачать
  1. Сүйек қосылыстарының анатомиялық жіктелуі: сүйектердің үзіліссіз қосылыстары.

Сүйектер қосылысын негізінен екі топқа бөінеді:

- Үзіліссіз қосылыстар-синартроздар

- Үзілісті қосылыстар-диартроздар

Екі топтың арасында ауыспалы түрде болатын жартылай буындар симфиздер деп аталады.

Синартроздар, бұл қосылыстарда сүйектер арасындағы саңлауды қандай да бір тін толтырып жатады, бұндай қосылыстар арқылы біріккен сүйектер қозғалмайды. Сүйектер арасындағы саңлауды толтыратын тініне байланысты үш түрі бар:

- синдесмоздар

- синхондроздар

- синостоздар

Синдесмоздар немесе фиброзды қосылыстар деп аталады, бұл қосылыста сүйектер бір-бірімен талшықты дәнекер тіні арқылы байланысады, оларға байламдар, lіgamentum, жарғақтар, membrana, жіктер, suttura, жатады. Байламдар омыртқа доғаларының арасында кездеседі, жарғақтар білек және сирақ сүйектерінің арасында орналасады. Жіктердің үш түрін ажыратамыз: тісті, қабыршақты және тегіс. Тісті жіктер бассүйек күмбезі сүйектерінің арасында түзіледі. Қабыршақты жік самай мен шеке сүйектерінің арасында түзіледі. Тегіс жік бет сүйектерінің арасында түзіледі.

Синхондроздар сүйектердің шеміршек тіні арқылы байланысуы. Олар уақытша және тұрақты болып бөлінеді, уақытша синхондроздар белгілі бір жасқа дейін ғана болып, одан кейін синостозға өтеді. Мысалы: жамбас сүйектерінің арасындағы қосылыс. Тұрақты синхондроздар бүкіл өмір бойында сақталады, мысалы: самай пирамидасы мен сына сүйектерінің арасындағы қосылыс.

Синостоз сүйектердің сүйек тіні арқылы байланысуы. Мысалы: сегізкөз омыртқалары арасындағы қосылыс.

Егер синхондроздың ортасында буындық беттері мен қапшығы бар нағыз буын қуысы сипаты жоқ тар саңлау түзілсе, онда мұндай қосылулар үзілістіден үзілістіге өтпелі болады да, ол симфиз деп аталады. Мысалы: шат симфизі.

  1. Бастың бет бөлігінің сүйектері:құрылысы, қызметі.

Жоғарғы жақсүйек, maxilla, құрылысы күрделі жұп сүйек. Ол сезім мүшелеріне арналған қуыстар – көзұя мен кеңсірік, кеңсірік пен ауыз арасында қалқа түзуге, сондай-ақ шайнау аппаратының жұмысына қатысады.

Жоғарғы дақсүйек денесінен төрт өсіндісінен тұрады.

Дене,corpus maxillae, үлкен ауалы қуыс sinus maxillaries (немесе Гайморов қуысы) бар, ол кең тесігі, hiatus maxillaris-арқылы кеңсірікке ашылады.

Төрт бетін ажыратады: алдыңғы беті, facies anterior, төменгі жағында ұяшықты өсіндіге айналады, ол жерге тіс түбірінің ұяшықтары, juga alveolaria, байқалады. Одан жоғары және латералды иттіс шұңқыры, fossa canina, орналасқан.жоғары жағында көзұя асты жиегімен, margo infraorbitalis, бөлінген. Алдығы бетінің медиалды шекарасы мұрын тілігі, incisura nasalis.

Төменгі самайлық бет, infratemporalis, алдыңғы беттен бет өсіндісі арқылы бөлінген және онда жоғарғы жақ сүйектің төмпешігі,tuber maxillae орналасқан.

Мұрындық беті, facies nasalis, төменгі жағында таңдай өсіндісінің жоғарғы бетіне айналады. Онда төменгі мұрын қалқаны, crista conchalis crista conchalis үшін қыр байқалады. Маңдай өсіндісінің артында көзжасы жүлгесі, sulcus lacrimalis бар.

Көздік беті, facies orbitalis, үшбұрыш пішінді.

Өсінділері: маңдай өсіндісі, processus frontalis, ұяшықты өсінді, processus alveolaris, таңдай өсіндісі palatinus, бетсүйек өсінді, processus zygomaticus бар.

Бетсүйек бөлігінің сүйектеріне жататындар: