- •В.П. Чернобровин, в.Е. Рощин, т.П. Сирина, м.В. Чернобровина техногенді шикізаттардан қара металды бөліп алу
- •1.1. Темір кендері. Темір кендерінің қалдықтарынан металды бөліп алудың ерекшеліктері
- •1.2. Хром кендері. Оларды байыту
- •1.3. Марганец кендері. Оларды байыту
- •Домна және болат балқыту өндірісінің қождары
- •2.1. Қож жүйелерінің негізгі сипаттамалары
- •2.2. Қождардың балқымалығы және салқындау құбылысы
- •2.3 Қос оксиді жүйесінің күй диаграммасы
- •2.4 Балқыған қождардың тұтқырлығы
- •2.5 Өндірістік қождар
- •2.6 Сұйық қож құрамындағы металдың байланысуының себептері
- •2.7 Домендік қождар және оларды утилизациялау
- •2.7.1 Теміркенді шикізаттарды кешенді қайта өңдеу
- •Домна пешіне тиелетін материалдардың химиялық құрамы
- •2.7.2. Доменді ферромарганецті балқытудағы қождар
- •2.7.3. Домендік өндірістегі ванадилі шойындардың қождары
- •2.8 Болат балқыту өндірісінің қождары және оларады утилизациялау
- •2.8. 1. Болатбалқыту қождарының түрлері және оларды қолданудың негізгі тәсілдері
- •2.8.2. Жоғары марганцалы қождың қолданылуы
- •2.8.3.Ванадий құрамды қождардың пайдаланылуы.
- •2.8.4. Ниобий құрамды конвертерлі қождардың қолданылуы.
- •2.8.5.Фосфор құрамды қождардың қолданылуы.
- •2.8.6. Топырақты жою үшін арнайы қалдықтарды қолдану.
- •3.1.Көміртекті феррохромды қождар
- •3.2.Қождың балқуы мен қатуы.
- •3.3.Балқытылған қождың тұтқырлығы. Қату температурасы.
- •3.4.Жоғары көміртекті феррохромның өңделген қождары.
- •Қождың магнитті сепарациясының өнімдері
- •Магнитті сепараторлардың сипаттамасы
- •3.5.Ауа үстелдеріндегі қождың сипаттамасы.
- •Металлоконцентрат құрамы
- •Ауыр өнімнің магнитті компонентінің құрамы
- •Ауыр өнімнің магнитті емес компонентінің құрамы
- •3.6 Төмен көміртекті феррохром өндірісінің технологиясының негіздері
- •3.7 Жоғарғы көміртекті феррохром қожын өңдеу
- •3.8 Төменкөміртекті феррохромның сепарацияланған қожын қолдану
- •4.1. Ферромолибденді балқыту
- •Қожды балқыту басталғандағы температура мен химиялық құрамы
- •Ферромолибденді қождың минерологиялық құрамы, мас.%
- •4.2. Молибденқұрамды қалдықтарды қайта өңдеу
- •Катализаторларды бірге балқыту кезіндегі пештен шығарылған металлдың құрамы
- •4.3. Ферровольфрам өндірісіндегі қайта өңдеу, қождар мен қалдықтарды пайдаға асыру (утилизация)
- •4.4. Вольфрамды қождың магнитті сепарациясы
- •4.5 Ферровольфрамды үйінді кектерден алу
- •4.6 Ванадийқұрамды балқымалардың қалдығы мен қожын қайта өңдеу технологиясы
- •4.7 Феррованадий өндірісінің құйма қожын утилизациялау
- •Жэс қалдықтарын қолдану кезіндегі ванадийдің алынуы
- •4.8. Марганецті балқыма өндірісі кезіндегі техногенді қалдықтар және оның утилизациясы
- •Металлтермиялық өндірістің қождары
- •Зерттелген қождардың химияминералогиялық сипаттамасы
- •Аақ(Ашық Акционерлік Қоғам) «чэмк(Челябинск электрметаллургиялық комбинат)» құрайтын қалдықтардың сипаттамасы
- •30 Кесте Металл мен қождың қалдығына экспортталған саны
- •Үйінді материалының материалдық құрамы, масс. %
- •Аақ «чэмк-да» қож үйінділерді өңдеу
- •5.3 Аақ «Серов ферроқорытпа зауыты»-ндағы қож үйінділерді өңдеу
- •6.1. Шламдарды қайта өңдеу
- •6.2. Кендерді байытудың және газтазартқыштардың марганецқұрамды шламдары
- •6.4. Металлургиялық шламдардың цинксыздандыру
- •7.1. Сыныптау
- •Негізгі түсініктер мен анықтамалар
- •7.3. Электрсүзгіде шаңды жинау
- •7.4. Ферромолибден өндірісінің шаңтәрізді қалдықтары және оларды қайта өңдеу жолдары
- •Шаңды қаптарда ауланған шаңның құрамы, масс. %
- •Электрсүзгіде ауланған шаңнаң құрамы, масс. %
- •Балқыту өнімдеріндегі элементтердің орналасуы, қат. %
- •Балқыту өнімдері бойынша элементтердің орналасуы, масс. %
- •7.5. Феррованадийдің электрбалқытуынан ауланған шаңның қалпына келуі
- •7.6 Шаң тәріздес материалдарды кесектеу
- •7.7. Шекемтастарды беріктендіру
- •7.8 Болат балқыту өндірісіндегі шаңдар және олардың құрамы
- •7.9 Феррохромды балқытқан кездегі шаңдардың жоғалымдары, шаңды ұстау және кәдеге жарату
- •7.10 Ферровольфрамды балқыту кезіндегі шаңды ұстап алу және кәдеге жарату
- •8.1Метал сынықтарынан металды алудың ерекшеліктері
- •Улы ерітінділер және оларды қайта өңдіру
- •Түйіршікті қалдықтардың химиялық құрамы
- •9.1 Материалдардың қауіп класстары
- •Зиянды заттардың класы
- •9.2 Хром қорытпалар өндірісіндегі уытты(токсичности) қалдықтарды бағалау
- •9.3. Ванадий өнімінің өндірісіндегі токсикология
- •9.4 Оао « чэмк» өндіріс қалдықтарына радиациялық баға беру
- •Библиографиялық тізім
7.10 Ферровольфрамды балқыту кезіндегі шаңды ұстап алу және кәдеге жарату
Ферровольфрамды балқыту кезінде газдарды тазалау циклондарда,электрофильтрлерде және рукавных фильтрлерде жүргізіледі. 44-кестеде вольфрамның балансы көрсетілген.
Көрсеткіш |
Циклонға түсетін шаң |
Циклонда ұсталынған шаң |
Электрофильтрге түсетін шаң |
Электрофильтрде ұсталынған шаң |
Құбырға шығарылатын шаң |
Саны,кг |
500,9 |
217,2 |
283,7 |
162,9 |
120,8 |
Құрамы W,% |
27,5 |
32,6 |
23,6 |
25,2 |
21,4 |
Саны W,кг |
137,7 |
70,8 |
66,9 |
41,0 |
25,9 |
Электрофильтрде пешке тиілген 100кг концентратқа 2,6кг шаң ұсталынады. Шаң келесідей химиялық құрамнан құралады,%: 26,48 WO3; 14,35 FeO; 0,79 Zn; 14,11 Mno; 10,97 CaO; 9,3SiO2; 1,24 MgO; 1,02 Sn ; 1,2 S; 4,01 Bi; 0,74 Mo; 4,57 Pb; 11,19 C; 0,34 As; 4,27 Al2O3. Ферровольфрамды балқыту кезінде таскөмір шайыры өтеді,%: 42Sn, 60Bi, 57Pb, 43As, 89Sb, 60Zn барлық мөлшерден, концентратпен берілген, сонымен қатар таскөмір шайырының үлкен аумағы электрофильтрлерде ұсталынады.
Шандағы зиянды қоспаларының жоғарғы құрамы ферровольфрам балқытылатын өнеркәсіптік пештерде кәдеге жаратуды қиындатады. Одан басқа,өнеркәсіптік пештерде шаңды тұрақты қайта балқыту электрофильтрлерде ұсталынған таскөмір шайырының зиянды қоспаларындағы концентрациясын жоғарлатуға әкеп соқтырады. Вольфрам құрамды шаң аса құнды элементердің селективті выделением қайта өндіруге және висмуттың, қорғасынның,сурьманың, мыстың қалпына келтіруінің есептеуімен арнайы жабдықталған пеште қайта балқытуға және ферровольфрам балқытылатын қайта өндіретін пеште вольфрам құрамды шлакты алуға ұшырату.
Газ тазарту аумағында гранулированная шаң сумен кесектеуден кейін қайта балқыту үшін мамандырылған пешке жіберіледі. Шаңды қайта балқыту кезінде пештің ваннасында қалатын вольфрам құрамды шлак пен металдық блок алады. Пеште қалатын металдық блок күрделі жөндеу уақытында пештің ваннасынан алынады және де стандарттық ферровольфрамды балқыту кезінде қолданады. Бір жыл ішінде ылғалдылығы 8% болатын 145тонна кесектелген вольфрамдық шаң немесе құрғақ массада есептегенде 133,4 тонна болады. Бұл материалдың ішінде 31,207 тонна вольфрам болады. Шаңды қайта балқытқаннан кейін 20тонна вольфрам болатын, 90тонна шлак болды.
Вольфрам құрамды шаңды қайта балқыту кезіндегі вольфрам келесі жолмен есептелінеді,%:
Балқыту өнімдеріндегі алынған вольфрам
вольфрам құрамды шлакта 63,06
пештен шығатын металда 8,14
металдық блокта 7,06
ұсталынған шаңда 2,41
түтінді газбен қайтарымсыз шығындарда 19,33
Осылайша, үюші машиналарды қолдану, батарейлік циклонның жұмыс режимін оңайлату және де қосымша газды тазалау кезінде ферровольфрамды балқытқан кезде айтарлықтай вольфрамның жоғалымын төмендетті.
8-Бөлім.
Техногендік шикізат ретінде метал сынықтары
