- •Ислам әхлагы
- •I бүлек кереш
- •Чыганаклар
- •Характеристикалар:бөтенесен колачлау
- •Максатлар
- •Игелеклелек һәм йомшаклык
- •Башкаларны хөрмәт итү
- •Иҗтимагый үзара мөнәсәбәтләрдә ислам әдәбенең роле
- •Ислам әдәбенең дини аспекты
- •Ислам әдәбенең психологик аспекты
- •Ислам әдәбенең медицина һәм гигиена аспектлары
- •Ислам әдәбенең милли икътисадка булышуы
- •Өйләнү, гаилә һәм ислам әдәбе
- •Исламда җырлау гомумән тыелса да, туйда җырлау рөхсәт.
- •Исламда җенси мөнәсәбәт кагыйдәләре
- •Ислам әдәбе һәм хатын-кызның хәле
- •Ислам әдәбе һәм тәртип
- •Кешенең иминлеге турында
- •Ислам әдәбе һәм мөселманнарның бердәмлеген һәм мәдәни тиңләштерелүен саклау
- •Исламның мөселман булмаганнарның гадәтләренә һәм традицияләренә мөнәсәбәте
- •Исламча үз-үзеңне тотышның принципиаль кагыйдәләре
- •Йокларга әзерләнү
- •Йокларга ятканда
- •Уяну вакыты.
- •Төш һәм саташулар
- •Чисталык һәм пөхтәлек
- •Коену (юыну)
- •Коену урыны
- •Юыну кайчан мәҗбүри
- •Юыну ысуллары
- •Тәннең аерым өлешләренең чисталыгының мөһимлеге
- •Өстәл янында
- •Ашау алдыннан
- •Өстәл янында дөрес гадәтләр
- •Кием-салым
- •Гаиләдә үз-үзеңне тоту
- •Мөселман хатынның үз-үзен дөрес тотышы
- •Коръәнне өйрәнү һәм яттан уку
- •Мәчет диварларының тышына да, эченә дә берни дә, хәтта аятьләр һәм Аллаһының исемен дә язарга ярамый. Пәйгамбәрнең (с. Г. С.) һәм дүрт хак хәлифнең дә исемен язарга кирәкми.
- •Җомга көн тәртипләре
- •Мөселман бәйрәмнәре
- •Гадәттә бәйрәм вакытында күмәк намаз мәчеттә укылмый көн әйбәт булса, аны ачык мәйданда эшләргә кирәк.
- •Хатын-кызның ир сайлагандагы хокуклары һәм бурычлары
- •Никах турында килешү
- •Ир белән хатын багланышлары
- •Хатыннарга киңәшләр
- •Туй мәҗлесе
- •Полигамия (күп хатын белән тору).
- •13 Бүлек бала туу
- •Исем кушу һәм кешеләргә мөрәҗәгать итү.
- •14.1. Исемне ничек кушарга
- •14.2. Башка кешеләргә мөрәҗәгать итү
- •Иҗтимагый тормыш
- •Яхшы иҗтимагый элемтәләр
- •Башкалар белән мөнәсәбәттәге бурычлар
- •15.3 Шәхеснең мөһим сыйфатлары
- •15.4. Шәхеснең начар сыйфатлары
- •15.6. Сөйләшкәндә өстенлек бирелә торган тел
- •Ничек тыңларга
- •15.9. Нәзер әйтү (вәгъдәләр белән теләкләрнең үтәлүе бәйләнеше)
- •Шаярулар.
- •Очрашканда үз-үзеңне тоту
- •15.15. Чит кеше йортына керергә сорау.
- •15.17. Кунакларны каршы алу.
- •15.18. Чакырып сыйлау.
- •Ашка чакырылган очракта
- •Авырулар янында булу.
- •15.21. Күмәк очрашулар.
- •Ничек утырырга.
- •Хатын-кызның өйдән читтә үз-үзен тотышы.
- •Күршеләр белән мөнәсәбәт.
- •Төрле хәлләрдә үз-үзеңне тоту
- •Зиратта.
- •Урамда.
- •Мәетне озатуда, күмүдә катнашу.
- •Кайгы уртаклашу.
- •Мөселманның үлеме белән бәйле яңа кертелгән йолаларны (бидгатьләрне) үтәмәскә кирәк, мәсәлән, моңа җидесен, кырыгын үткәрү һ. Б. Керә.
- •17.6. Кайгырып елау.
- •Зиратларның төзелеше
- •Кабернең эчке төзелеше.
- •20 Бүлек спорт
- •Хайваннарга мөнәсәбәт
20 Бүлек спорт
1. Спорт уеннарын карау вакытны буШка үткәрүгә тиң һәм ул мөселманга бернинди дә файда китерә алмый. Ислам спортны көчле һәм сәламәт организм булдыру чарасы итеп кенә таный, Спорт максат булмаска, ә чара булырга тибш. Әгәр спорт узе соңгы максатка әверелә икән, ул тыела. Бу физик тәрбия инструкторларына һәм тренерларга кагылмый.
2. Спорт киеме югарыда китерелгән Ислам кагыйдәләренә туры килергә тиеш
Дөя, ат һәм фил чабышларыннан тыш, ярышта катнашучыларның үзләренә акча салу тыела. Спортта катнашмаучыларга төрле бәхәсләр һәм азартлы уеннар тыела.
Көрәшнең хәзерге төрләре, бокс кебек тормыш өчен куркыныч булган барлык спорт төрләре тыела.
5. Үгез, әтәч һ. б. хайваннарга зыян салуы ихтимал булган барлык тер спорт тыела, болар гуманлылык турындагы Ислам таләпләренә каршы киләләр.
6. Ислам барыннан да бигрәк снарядлар кулланыла торган спорт төрләрен, мәсәлән, атуны яки ыргытуны тәкъдим итә
21 БҮЛЕК
Хайваннарга мөнәсәбәт
Хайваннар белән мөгамәләдә барлык гамәлләргә шәфкатьлелек һәм яхшы ният хас булырга тиеш.
Хайваннарга аларның көченнән һәм мөмкинлегеннән килә алырлык йөк тарттырырга яки төяргә кирәк.
Суйган вакытта осталык күрсәтергә кирәк, - бу вакытта хайван газап чигәрлек булмасын.
Сәяхәт кагыйдәләрендә күрсәтелгәнчә, суга һәм үсемлекләргә бай җирләрне әкренрәк, чүл һәм уңдырышсыз җирләрне тизрәк үтеп китәргә кирәк.
Күбәләк, вак кош-корт кебек файдасы аз булган әмма зарарсыз җан ияләрен үтерергә ярамый.
Сөт, йомырка һ. б. бирүче хайван һәм кошларны суярга ашыгырга ярамый.
Ислам печүне тыя.
Әгәр алар зыян сала башламаеалар, мәсәлән, бал корты, кырмыска, бака, аккош кебек кайбер төр хайваннарны үтерергә ярамый.
Чаян, тычкан, елан кебек хайваннарны үтергәндә икеләнеп тормаска кирәк.
Хорафатларга ышанып еланны үтермәү иманның зәгыйфлеген күрсәтә.
Качыр алу максатын куеп, ат белән ишәкне кушудан сакланырга кирәк.
Иярне яки дирбияне, ат дирбияләрен бизәгәндә алтын һәм көмеш куллану, хайванны ефәк белән бизәү тыела, чөнки бу акчаны әрәм-шәрәм итү була, тәкәбберлекне һәм мин-минлекне күрсәтә.
Хайванның йөзенә кләймә сугу тыела. Хайванның кайсыдыр бер урынына кләймә сугу рөхсәт ителә, әмма бу аңа зыян салып эшләнмәскә, кирәге чыкканда гына эшләнергә тиеш.
Хайванга сугарга кирәк икән, аның йөзенә сугарга тырышмаска кирәк.
15. Әтәч, үгез, тәкә, кебек хайваннарны кызык табу өчен яки башка максатта бер-берсе белән сугыштыру тыела. Бу рәхимсезлек булып санала.
16. Әле әнисенә мохтаҗ булган хайванны сатырга яки сатып алырга рөхсәт ителми.
Кош-кортны һәм хайваннарны аулаганда анага мохтаҗ булганнарына тияргә ярамын. Шулай ук балалары булган ана кош һәм хайваннарны да ауламаска кирәк, чөнки балаларының барысының да улүе ихтимал.
Хаҗ һәм Гөмрә вакытында ау тыела. Әгәр мөселман Хаҗ яки өмрә вакытында хайван яки кош үтерә икән, ул махсус түләү түләп үз гаебен юарга бурычлы.
Калдык-постык ашап көн күрүче, хайваннарны җигеп йөрү яки ашау очен файдаланудан сакланырга кирәк. Аларныц сөтләрен файдалану да тыела.
Мөселман йорт терлеге, кош-корт яки хайван асрый икән, ул аларны ашату, кайгыртучанлык күрсәтү буенча Аллаһы алдында җаваплы.
21 Хайваннарны мылтыктан яки уктан ату өчен мишень итеп файдалану тыела.
Ишәк кычкырган вакытта явызлыктан качарга Аллаһыдан сыену урыны сорарга кирәк.
Әтәч кычкырганны ишетсә, Мөселман Аллаһыдан рәхим шәфкать сорарга тиеш.
һәр хайван билгеле бер максат белән яратылган, мәсәлән, сөт бирү, йөк ташу һ. б. өчен. Шунлыктан хайваннарны шул үзенчәлекләрен искә алып файдаланырга кирәк.
Үлгән хайванны кисәкләргә бүлгәләргә ярамый,
26. Беркем дә беркайчан да хайванга ләгънәт укырга тиеш.
27. Хайваннарның чистасы һәм пычрагы була. Пычраклары — эт һәм дуңгыз. Әгәр савыттан эт эчә икән, берсендә балчык кулланып, савыт җиде тапкыр юылырга тиеш.
28. Этне ике максатта гына асрарга ярын:
з) каравыл эте итеп;
б) ау эте итеп.
Этне өйдә яшәтергә ярамый.
