- •Ислам әхлагы
- •I бүлек кереш
- •Чыганаклар
- •Характеристикалар:бөтенесен колачлау
- •Максатлар
- •Игелеклелек һәм йомшаклык
- •Башкаларны хөрмәт итү
- •Иҗтимагый үзара мөнәсәбәтләрдә ислам әдәбенең роле
- •Ислам әдәбенең дини аспекты
- •Ислам әдәбенең психологик аспекты
- •Ислам әдәбенең медицина һәм гигиена аспектлары
- •Ислам әдәбенең милли икътисадка булышуы
- •Өйләнү, гаилә һәм ислам әдәбе
- •Исламда җырлау гомумән тыелса да, туйда җырлау рөхсәт.
- •Исламда җенси мөнәсәбәт кагыйдәләре
- •Ислам әдәбе һәм хатын-кызның хәле
- •Ислам әдәбе һәм тәртип
- •Кешенең иминлеге турында
- •Ислам әдәбе һәм мөселманнарның бердәмлеген һәм мәдәни тиңләштерелүен саклау
- •Исламның мөселман булмаганнарның гадәтләренә һәм традицияләренә мөнәсәбәте
- •Исламча үз-үзеңне тотышның принципиаль кагыйдәләре
- •Йокларга әзерләнү
- •Йокларга ятканда
- •Уяну вакыты.
- •Төш һәм саташулар
- •Чисталык һәм пөхтәлек
- •Коену (юыну)
- •Коену урыны
- •Юыну кайчан мәҗбүри
- •Юыну ысуллары
- •Тәннең аерым өлешләренең чисталыгының мөһимлеге
- •Өстәл янында
- •Ашау алдыннан
- •Өстәл янында дөрес гадәтләр
- •Кием-салым
- •Гаиләдә үз-үзеңне тоту
- •Мөселман хатынның үз-үзен дөрес тотышы
- •Коръәнне өйрәнү һәм яттан уку
- •Мәчет диварларының тышына да, эченә дә берни дә, хәтта аятьләр һәм Аллаһының исемен дә язарга ярамый. Пәйгамбәрнең (с. Г. С.) һәм дүрт хак хәлифнең дә исемен язарга кирәкми.
- •Җомга көн тәртипләре
- •Мөселман бәйрәмнәре
- •Гадәттә бәйрәм вакытында күмәк намаз мәчеттә укылмый көн әйбәт булса, аны ачык мәйданда эшләргә кирәк.
- •Хатын-кызның ир сайлагандагы хокуклары һәм бурычлары
- •Никах турында килешү
- •Ир белән хатын багланышлары
- •Хатыннарга киңәшләр
- •Туй мәҗлесе
- •Полигамия (күп хатын белән тору).
- •13 Бүлек бала туу
- •Исем кушу һәм кешеләргә мөрәҗәгать итү.
- •14.1. Исемне ничек кушарга
- •14.2. Башка кешеләргә мөрәҗәгать итү
- •Иҗтимагый тормыш
- •Яхшы иҗтимагый элемтәләр
- •Башкалар белән мөнәсәбәттәге бурычлар
- •15.3 Шәхеснең мөһим сыйфатлары
- •15.4. Шәхеснең начар сыйфатлары
- •15.6. Сөйләшкәндә өстенлек бирелә торган тел
- •Ничек тыңларга
- •15.9. Нәзер әйтү (вәгъдәләр белән теләкләрнең үтәлүе бәйләнеше)
- •Шаярулар.
- •Очрашканда үз-үзеңне тоту
- •15.15. Чит кеше йортына керергә сорау.
- •15.17. Кунакларны каршы алу.
- •15.18. Чакырып сыйлау.
- •Ашка чакырылган очракта
- •Авырулар янында булу.
- •15.21. Күмәк очрашулар.
- •Ничек утырырга.
- •Хатын-кызның өйдән читтә үз-үзен тотышы.
- •Күршеләр белән мөнәсәбәт.
- •Төрле хәлләрдә үз-үзеңне тоту
- •Зиратта.
- •Урамда.
- •Мәетне озатуда, күмүдә катнашу.
- •Кайгы уртаклашу.
- •Мөселманның үлеме белән бәйле яңа кертелгән йолаларны (бидгатьләрне) үтәмәскә кирәк, мәсәлән, моңа җидесен, кырыгын үткәрү һ. Б. Керә.
- •17.6. Кайгырып елау.
- •Зиратларның төзелеше
- •Кабернең эчке төзелеше.
- •20 Бүлек спорт
- •Хайваннарга мөнәсәбәт
15.17. Кунакларны каршы алу.
Мөселман үз кунакларын ачык йөз белән, дустанә елмаеп каршы алырга тиеш. Кунакларның күңелен күрү, хөрмәт итү — хуҗаның бурычы.
Хуҗа бернинди кәеф китәрлек сәбәп калдырмаска тырышырга тиеш.
Кунактан нәрсә дә булса эшләвен сорау — әдәпсезлек.
Гәрчә киләсе кеше хуҗаны алдан кисәтеп кунса яхшырак булган очракта да кунак килергә һәм берничә көн кунак булырга чакыруга мохтаҗ түгел. Кунак өч көн яши ала, аннары китәргә тиеш.
Кунак килә икән, мөселман мөмкин кадәр аны яхшь. кунак итәргә, үзен ничек сыйлауларына карамастан, аны яхшы ашатырга һәм эчертергә тиеш.
Очрашу вакыты бетеп, кунак китәргә әзерләнгәч, хуҗа аны бусагага Кадәр озатырга һәм яхшы теләкләр теләргә тиеш.
15.18. Чакырып сыйлау.
Башка кешеләрне чакырып сыйларга тәкъдим ителә, ләкин бу үз казанышларың белән мактану максатында эшләнмәскә тиеш.
Кунакка чакырганда байларны һәм йогынтылы кешеләрне генә чакыру белән чикләнмәскә, ярлыларны һәм мохтаҗларны да чакырырга кирәк.
Башкаларны чакыру да тыелмаса да, ашка яхшы мөселманнарны чакыру фарыз. Өстенлек мөселманнарга бирелергә тиеш, чөнки бергәләп ашауның нәтиҗәсе дуслык һәм туганлыкны ныгыту булып кала һәм бу максатка башка мөселманнар белән омтылырга кирәк.
Чакырылган кунаклар арасында күршеләреңнең дә булуы яхшы.
Чакырылган кунаклар алдында юмартлык күрсәтергә кирәк, әмма арттыру һәм әрәм-шәрәм итү кирәкми.
Шулай ук кунаклар кабул итүнең 15 нче бүлектә бәян ителгән кагыйдәләрен үтәргә кирәк.
Гәрчә кунак ризык китерелеп куелгач ук ашын башларга ирекле булса да, «Бисмиллә» дип башласалар, бу аларның әдәплелекләрен күрсәтә.
Юмарт хуҗа кунакларга ашарга һәм эчәргә әдәпле генә тәкъдим итә, артыгын кыстамый һәм аларның азыкның тегесен яки бусын гына ашауларын сорамый.
Мөселман үз сүзләрен игътибар белән күзәтергә, үзенең юмартлыгы яки өстәлдәге ризыклары белән мактанмаска тиеш.
Ашка чакыруны ниндидер бер очраклар белән генә чикләргә ярамый. Мондый чакыруны һәрвакыт эшләргә булла.
Хуҗа берничек тә кунакның күп ашавын сиздермәскә тиеш.
Кунак көтелмәгәндә килә икән, мөселманның бурычы — аның турында тиешле кайгыртучанлык күрсәтү.
Ашка чакырылган очракта
Мөселманны ашка чакыралар икән, чакыруны кабул итәргә кирәк. Туйга чакыруны һичшиксез кабул итү сорала (әгәр дә бу очракта тыелган эшләр эшләнмәсә).
Шәхси максатларны күздә тотып чакырган кешенең чакыруыннан баш тартырга кирәк.
Әгәр мөселман ашка ураза тоткан чакта чакырылса, ул уразасын өзә яки чакыруны уразасын бозмыйча гына кабул итә ала.
Кемнең дә булса өенә ашка барганда мөселман үзе белән чакырылмаган кешеләрне алмаска тиеш.
Әгәр инде кем дә булса чакырылмаган берәү аңа иярә икән, мөселман бу хакта хуҗаны кисәтеп куярга тиеш. Хуҗа, үз чиратында, чакырылмаган кунакны кабул итә яки итми ала.
6. Ризык биргәч тә ашый башларга ашыгу килешми. Уң якта утырган кешегә иярү дөресрәк булыр.
Үз-үзләрен күрсәтү өчен банкетлар оештыруда ярышучы кешеләрнең чакыруын кабул итмәскә кирәк.
Әхлакый бозык кешенең чакыруын фәкать «юк» дип әйтмәс өчен генә кабул итмәскә кирәк. Чакыруның әлеге кешене Исламга кайтару максатында гынң кабул ителүе (башка бернинди дә сәбәп булуы мөмкин түгел) ихтимал.
Өстәл янында үз-үзеңне дөрес тоту кагыйдәләре дүртенче бүлектә язылган.
Мөселманга тәкъдим ителгән нәрсәләр арасында Ислам тынганнары бар икән, мәсәлән, шәраб, дуңгыз ите, ул бу хакта хуҗага әйтергә, ул нәрсәләрне өстәлдән алуын сорарга, шулай булмаганда китәчәген белдерергә тиеш. Әгәр хуҗа алмый икән, ул берсүзсез китәргә тиеш.
Кунак чакырганы өчен хуҗага рәхмәт әйтергә тиеш.
