- •1.Құқық негіздерінің басқа қоғамдық ғылымдармен өзара әрекет етуі мен өзара қатынасы.
- •2.Мемлекеттік түсінігі және негізгі белгілері.
- •3.Мемлекеттің пайда болуының негізгі теориялары.
- •4.Мемлекеттің механизмі және аппараты.
- •5.Мемлекеттің ішкі және сыртқы қызметтері.
- •6.Мемлекет нысаны.
- •7.Құқықтық мемлекеттің түсінігі және белгілері.
- •8.Құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның арақатынасы және өзара әрекет етуі.
- •9.Құқықтың негізгі белгілері және анықтамасы.
- •10.Құқықтың пайда болуы.
- •11.Қоғам өміріндегі құқықтың рөлі.
- •12.Құқықтың қайнар көздері.
- •13.Құқықты салаға,саларалыққа және институтқа бөлу.
- •14.Құқықтық қатынастардың түсінігі және түрлері.
- •15.Құқықтық сана мен құқықтық мәдениет.
- •16.Құқық бұзушылықтың түсінігі мен түрлері.
- •17.Заңды жауапкершілік түсінігі мен түрелрі.
- •19.Конституциялық-құқықтық нормалар және олардық түрлері.
- •26.Азаматтылықты алу және тоқтату.
- •31.Басқарудың республикалық нысаны.
10.Құқықтың пайда болуы.
Құқық екі жолмен дамыды. Біріншіден, мемлекеттік қоғамдық меншікті реттеу моралдық-діни нормаларға сүйенді. Мысалы, Индияда Ману заңына сүйенді, ал мұсылман елдерінде – Құран заңы. Екіншіден, жеке меншік бағытындағы қатынастарды мемлекеттік органның өзі бекіткен нормалар арқылы реттеп, басқарды. Адам қоғамы мыңдаған жыл өмір сүріп келеді. Жеке адамдар тиісті мемлекеттің азаматы болып, сол мемлекеттің билігіне, құқықтық тәртібіне бағынып, өзінің іс-әрекетін, мінезін, тәртібін қоғамдық мүдде-мақсатты орындауға жұмсап келеді. Адамдар ежелгі заманнан мемлекет пен құқық қашан пайда болды, қалай дамып келеді?-деген мәселелермен шұғылданып, ғылыми зерттеулер жасап келеді. Енді мемлекеттің және құқықтың пайда болуы туралы теориялардың мазмұнына қысқаша тоқталып өтейік. Теологиялық теория – мемлекет пен құқық Алланың әмірімен қалыптасып, дамып келеді деп түсіндіреді. Табиғи теория – бұл теорияны жақтаушылардың пайымдауынша, мемлекетті, құқықты ешкім ойлап тапқан жоқ, олар адамның өзі сияқты табиғаттан бастау алып, әділеттілікке негізделген абсолюттік ұғымдар деп атайды. Тарихи теория – осы теорияны ұстанғандар мемлекет пен құқық тарихтан бастау алып, тарихпен бірге жетілді дейді. Патриархалдық теория – мемлекет адамдардың отбасы тәжірибесінен қалыптасқан азаматтардың саналы түрде өздерінің мүдде-мақсаттарын іске асыру үшін біріккен одақ деп түсіндіреді. Күрделі ірі патриархалдық отбасы басшысы бірте-бірте мемлекеттің басшысына айналған.Отбасы басшысы - әке, мемлекеттің басшысы – монарх. Психологиялық теория – адамдардың психологиялық біріккен көзқарасы, іс-әрекеті, мінезі, тәртібі – бәрі келісіп, ұжымдық түрде басқарады деген тұжырымды қолдайды және тағы басқалар.
11.Қоғам өміріндегі құқықтың рөлі.
заң ілімі құқықтану іс зерттеулерге негізделген, әрине, көзқарас өз Атап тармағы бойынша мәселені қарайды әлеуметтік философия, бір бөлігі болып табылады. құқықтары идеясы тығыз осындай заң, билік, мәжбүрлеу заңдылығы, жазалау, және, әрине, мемлекеттілік идеясын ретінде ұғымдар тығыз тізбегін байланысты. Тінтуірдің оң жақ туындаған ауыр және серпін көріністеріне, жеке мүдделерін жалған ұғымдар тиесілі қарсы әлеуметтік, қарсы адам бейімділігі, себептерi мен өз буын, оның жөнсіздікті шектеу қажеттілігі туындайды.
қоғамдағы құқықтың рөлі
Мемлекеттік құқық пен тәртіп заң қуаты
Заңның үстемдігі ретінде заң үстемдігі
Біз заң тұжырымдамасын ажырата керек. Гоббс, мысалы, барлық күшті мемлекет идеясын қорғаған, Жоғарғы билік тәртібі ретінде заң түсіндіріледі. Заң бойынша ғана қолданыстағы заң білдіреді - норма айналған әдетке. Табиғи құқық және «заңға құқығы» уақыты ежелден белгіленген нормалар ортақ заң және біз Гегель таба заң арасындағы өзара қарым-қатынастардың, барабар түсіну, яғни адамдар арасындағы өзара қарым-қатынастардың заңнамалық органдары қабылдаған ережелер, адамдық қарым-қатынастар экономикалық және басқа да салалардағы, дейді. Сондықтан оң және құқық арасындағы тіпті жеке басын құрайтын өзі ішінде қарым-қатынас пен бірлік айырмашылық бар. Осы ұғымдардың осы тәсіл тарихи, ол оң көп ежелгі заң деп айтуға тиіс болса: ежелгі халықтар жоқ мемлекет болған кезде, әрине заң ешкім жоқ заңды мінез-құлық, табиғи нормалары, бірақ шықты. Ережелер мен заңдар біртіндеп уақыт еңбек сіңірген құру салт тікелей құрылды. Яғни, біз қазір дерлік кеден немесе түрлі көшбасшы еркіне анықталған Ежелде ережелер мен заңдар деп атайды. Бұл заң мемлекеттіліктің белгіленген шынайы кезеңімен ештеңе болған жоқ. Оның өзегі, құқық пен тәртіпті субъективті мағынада және баж сезімін байланысты құқық, яғни адамгершілік принциптеріне.
