3. Принцип. Жұмысшыларды тарту

Барлық деңгейлерде қызметкерлер ұйымның негізі және пайдасы бар ұйымның, олардың толық тартуларын құрайды олардың қабілеттілігін қолдауға мүмкіндік береді.

Басты ерекшеліктер Негізгі жолын ұстанған және қатыстырлған қызметкерлер

• Қызметкерлер өз меншікті нәтижелерді сезеді.

Қызметкерлер үздіксіз жақсартуға өз үлестерін қатысып, кіргізуге ұмтылады.

• Іс-әрекет Меншікті үлестің ұйымдағы рөлін түсінудің маңызы

• Қызметкерлердің қимыл шектеуін анықтау.Шешім қабылдаудағы жауапкершілігінің рөлін анықтау

• Меншікті көрсеткіштердің өз дербес мақсаттары бар салыстыруындағы баға және есептер

• Өз қабілеттілігінің жоғарылатуының мүмкіндіктері, білімдер және тәжірибенің белсенді іздестіреді.

Білім мен тәжірибенің еркін алмасуы.

Іс қимылдары мен керекті ресурстары дұрыс нәтиже көрсетеді, егер дұрыс шешім қабылдасаң

* Тәуекелшілікке бел бууды бағалау, оның нәтижесі тұтынушыға септігі.

Ұғыну және басқару маңыздығын табу, бір біріне байланысты процестер өз нәтижесіне көрсетуге мүмкінділігі

Әрдайым жақсару – ұйымдастырудың мақсаты

* Жақсаруды дәлелдеу

7. Принцип. ФАКТІЛЕРГЕ СҮЙЕНЕ ОТЫРЫП, ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ

Нақты шешім ақпарат пен мәліметтің сараптау жұмысына жүгінеді.

• Басты ерекшеліктер Ақпаратқа сүйене отырып, шешім қабылдау

• Бұрынғылардың сараптамасын және бұрын қабылданған шешімді игеруді негізге ала отырып, шешім шығарудың маңызы

• Сараптауға, ой мен шешімді таңдау мен өзгертуге икемділік

• Іс-әрекет Жеткілікті толықтықтың талдауы және мәліметтердің ақиқаттығы, мәлімет арқылы қамтамасыз ету

• Мәліметтердің ашықтыңы олар қажеттісі сол үшін

• Тәжірибемен расталған айғақтардың талдауына негізде шешім қабылдау және үйлесімді әсерлері

8-принцип. ІСКЕРЛІК ПРИНЦИП

Ұйымдар мен ұсыныс берушілер бір-бірімен байланысты, бір-біріне пайда түсіру үшін екіжақты маңыздылық қабілетін күшейтеді.

• Басты ерекшеліктер. Маңыздылықты құру үшін екіжақты мүмкіндіктің арту

• Нарықтың өзгеруіне икемділік пен жылдамдық ортақ жауапкершілік үшін бір-бірімен маңызды

• Шығын мен қорлардың реттігі

• Іс-әрекет Қосымша қоюшыларды таңдауы мен идентификациясы

• Қарым-қатынастың қағидаының қысқа мерзімді пайдаларды ұзақ мерзімді сана-сезімдермен теңгеретін,

• Негізгі серіктестердің білімдері мен қорларының бірігуі

• Ашық жіне нақты қарым-қатынастың ұағидасы

• Бірлескен әрекеттің зерттелмеген жақсарту

• Кқтермелеу және жаұсартудың және табыстың мерейі

Сапаны жоспарлау- ұжымының жұмысы тұтынушының қажеттілігін орындау және мақсаттандыру сапаның шектеулігі, жоспарлардың айшықтауы сапаның жоғарлауы, технология метрологияның сатысын көтеру және алдын алу жоспарлауы.

1. Осы кездле қай жерде орналастық

2. Қайда барғымыз келеді.

3. Қалай біз оны орындаймыз.

4. Жоспарлау 2 деңгейден құралады.Басқарудың 3 әдісі бар.

Әкімшілік - бұл күштеп еріксіз көндіруге бұйрықтар мен командаларды қолдануға негізделген.

Экономикалық - бұл адамның экономикалық қызығушылығын оятуға негізделген.

Әлеуметтік-психологиялық - бұл сендіруді моральді және өнегелілікті қолдануға негізделген.

Өндірісті тиімді басқару үшін осы 3 әдісті қатар бірақ түрлі пропорциялар қолданылады.

1. Авторитарлық стиль – басшы адам барлық функцияларды өзі орындайды және бар жауапкершілікті өзіне алады.

2. Демократтық стиль - басшы басқару шешімдерін талқылаудың нәтижесінде және мамандардың пікірін ескере отырып қабылдайды.

3. Либеральдық стиль - басқару шешімдерін қабылдау коллективтің өзіне және оның шығармашылығына байланысты.

Басқарудың функциялары.

Жоспарлау - кәсіпорын алдындағы мақсаттарын белгілеу және оларға жету жолдарын белгілеу.

Ұйымдастыру – басқару құрылымын қалыптастыру және жұмыстың ара қатынасын белгілеу.

Мотивация - өзін және өзгені іс-әрекетке айналдыру.

Бақылау - іс-әрекеттік тексеру және қадағалау.

Басқару шешімін қабылдаудың төмендегідей әдістері бар.

- процестер мен құбылыстарды моделдеу

- эксперименттеу

- күрделі мәселелерді және бөлімдерге бөлшектеу-болжау әдісі

Менеджмент жүйесіндегі басқарушылық шешімдер.

Шешім дегеніміз – бұл альтернативті таңдау. Альтернатива – бұл мүмкін болған ұйғарымның бірін ғана таңдап алуға мәжбүрлеу.

1. Басқару шешіміне төмендегідей негізгі талаптар қойылады.

А) ғылыми жағынан негізделуі;

В) бірлік;

Г) өкілділігінің болуы;

С) бағынышталуы;

Д) мерзімнің нақтылығы;

Е) альтернативтілік

2. Басқарушылық шешімдер төмендегідей сипаттарына байланысты түрлерге бөлінеді.

1) функциональдық құрамы бойынша

-жоспарлау шешімдер

-ұйымдастырушылық

-бақылаушы

-жорамалды

2.Шешетін мәселелерді сипаты бойынша – экономикалық, ұйымдастырушылық, технологиялық, экологиялық.

3. Шешімдерді әзірлеу сипаты бойынша – жеке басшылық, колегиялық, коллективті шешім.

4. Мақсаттарының сипаты бойынша – ағымдық, тактикалық, стратегиялық шешім.

5. Шығу себептері бойынша – ситутциялық, бағдарламалы, инсативті, эпизодтық немесе мерзімдік шешімдер.

Басқару функциялары және жоспарлау

1. Басқару функциялары жүйесіне шаруашылық мәселелерді шешудегі жиі қайталанып қолданылатын және басқарушылық еңбектің мамандануының анықтайтын басқару функциялары жатады.

Басқарудың жалпы функциялар жүйесіне мыналар кіреді:

- жоспарлау мақсаттары анық және оларға жету жолдарын белгілеу;

- ұйымдастыру жұмысшылардың ара қатынасын белгілеу;

- мотивация -өзін және өзгенің іс-әрекетін ынталандыру;

- бақылау іс-әрекетін тексеру және қадағалау;

- реттеу бұл міндеттерді орындау барысында орын алған ауытқуларды түзетуге бағытталған функция;

- үйлестіру немесе координация – ресурстарды үйлестіруге, реттеуге және актимальды таратуға қажет функциясы.

2. Арнайы өндірістік басқару функциялар жүйесі. Еңбектің бөлінуінің яғни әр бір басқару функцияларын бөлімдерге біріктірілген топтардың атқаруына негізделген.

Бұл жүйеге төмендегілер кіреді.

1. Альтернативті басқару – кәсіпорын ішіндегі альтернативті байланыстарды қамтамасыз ететін басқару функциялары.

2. Өнімнің сапасын бақылау - өндірілетін өнімдердің сапасын анықтауды және бақылауды қажет ететін басқару функциясы

3. Кадрларды сұрыптау және орналастыру – кәсіпорынның кадрлық саясатын іске асыруды қамтамасыз ететін басқару функциялары.

Жоспар - бір нақтылы жағдайды белгіленген мақсатқа барынша аз шығындармен жетудің анықталған іс-қимылының бағдарламасы.

Жоспарлаудың негізгі түрлері.

1. Стратегиялық-ұзақ мерзімді шешімдерді қабылдауды қамтиды.

2. Тактикалық-әдетте бір жылдық шешімдерді қамтиды.

3. Индикативті жоспарлау-бұл белгілі бір индикатрларға негізделеді және көрсеткіштерді бағыттаушы үлгілі сипатта болады.

4. Маркетингті жоспарлау-тұтынушыларды зерттеуге және нарықтысигменттеуге неізделген.

Жоспарлаудың мынадай типтері бар.

Преактивизм - өткен нәтижелерге негізделген және бағытталған жоспарлау типі.

Иннактивизм - қазіргі нәтижелерге негізделген және бағытталған жоспарлау типі.

Преактиизм - келешектегі көрсеткіштерге негізделген және бағытталған жоспарлау типі.

Интерактивизм - бір-бірімен әрекеттесуге негізделген және бағытталған жоспарлау типі.

Менеджменттің бақылау функциясы.

Бақылау - мекеме жұмысын қадағала мен тексеруді іске асыратын басқару функциясы.

1. Алдын ала бақылау – жұмыс басталардан алдын ала кәсіпорындар еңбек материалды және қаржы ресурстарына байланысты қолданылатын бақылау;

2. Ағымдағы бақылау бұл жұмыстардың нақты жүру барысында іске асыратын бақылау.

3. Қорытынды бақылау – бұл жұмыс аяқталғаннан кейін қолданылады, ол еңбекті мотивациялауға жағдай жасайтын бақылау;

Өзін өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. Менеджменттің өз жұмысының маманы болу керек.

2. Менеджер ең алдымен ұйымның мақсаттарын және оған жету жолдарын ойлау керек.

3. Менеджер барлық ресурстардың жұмсалуын қолданылуын үйлестіре байланыстыра білу керек.

4. Менеджер стратегиялық ой-өрісті және комуникабілді болу керек.

5. Менеджменттің интелектуалды деңгейі жоғары болу керек.

6. Менеджмер жоғары моральді стандарт-ға сәйкес болу керек. Менеджменттің әдістері функциялары.

Әдебиеттер

1.Рамперсад хьюберт К. Общее управление качеством: Личностные и организационные изменения /Пер.с англ.-М.:ЗАО «Олимп-Бизнес», 2005-256с.

2. Шестопалов Ю.Т., Дорофеев В.Д., Шестопал Н.Ю., Андреева Э.А.,Сапаны басқару: Учеб.пос.-М.: Инфра-М, 2008, -331 с.

3.Огвоздин В.Ю.Сапаны басқару: Теория мен тәжірибенің негіздері: Оқулық.- 4-басылым. – М: «Дело и Сервия» баспасы,2002.- 160 бет

4.Шестопалов Ю.Т., Дорофеев В.Д., Шестопал Н.Ю., Андреева Э.А. Управление качеством: Учеб.пос –М.:ИНФРА-М,2008.-331с

5Современный маркетинг / В.Е.Хруцкий, И.В.Корнеева, Е.Э.Автухова – М.Финансы и статистика,1991 – 256б.

6.Нысанбаев С.Н, Садыханова Г.А, Оразбаева Н.А. Управление качествам. Алматы, 2000

Школьник В. Менеджмент качества – гораздо больше чем просто контроль. 2008, №4

7.Вилюнас В.К. Психологические механизмы мотивации человека. МГУ, 1990

8.О.Е.Лебедева «Заманауи талаптарға сай мектептерді тиімді басқару» 2006 ж

9.Крутецкий В.А. Основы педагогической психологии М., 1972.

10.Эльконин А.Б. Возрастные и индивидуальные особенности младших подростков, М., 1974.

3-Лекция. БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМЫНЫҢ ТӘЖІРИБЕ МЕНЕДЖІМЕНТ САПАСЫН ЕНГІЗУ