Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Учебник.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
957.5 Кб
Скачать

§ 138. Упражнения

            1. В данных предложениях образуйте ablatīvus absolūtus, поставив слова в скобках в нужную грамматическую форму:

а) (Mutātus) legis (ratio) mutātur et lex.

Если изменилось основание закона, изменяется и сам закон.

б) (Cessans) (ratio) legis cessat et ipsa lex.

С исчезновением основания закона исчезает и сам закон.

            1. Определите латинские основы слов в русском языке:

квадрига, абстиненция, реинтеграция, ретроспектива, прогресс, регресс,

градус, адъютант, демилитаризация, репродукция, паритет, инвалид,

актуальный, негоциант.

ōīĕēăūĭŭāŏ

§ 139. Переведите

Сделайте грамматический разбор слов и переведите предложения на русский язык:

            1. Lex, nemĭne contradicente, probāta est.

            2. Imminentĭbus pericŭlis, nobis defendendum est.

            3. Causā in iudicio victā, advocātus gaudet.

            4. Omnĭbus rebus confectis, quiĕtem agĕre possŭmus.

            5. Perfectā emptiōne pericŭlum est emptōris.

            6. Duo ex tribus iudicĭbus , uno absente, iudicāre non possunt.

            7. Donāri vidētur quod nullo iure cogente concedĭtur (Pap.)

            8. Ignorātis termĭnis artis ignorātur et ars.

            9. Deficiente uno sanguĭne non potest esse heres.

            10. Id solum nostrum quod debĭtis deductis nostrum est.

            11. Pretio accepto vendĭtor rem tradit.

            12. Cicerōne consŭle Catilīnae coniuratio detecta est.

            13. Bello finīto templum Jani Romāni claudēbant (закрывали).

            14. Sublātā causā tollĭtur effectus.

Текст

De fontibus iuris Romani (2)

Constitutio princĭpis est, quod imperātor decreto vel edicto vel epistulā

constituit.

Edicta sunt praecepta eōrum, qui ius edicendi habent; ius autem edicendi

habent magistrātus popŭli Romāni. Sed amplissĭmum ius est in edictis duōrum

praetōrum, urbāni et peregrīni, quorum iurisdictiōnem in provincia praesĭdes

eārum habent; item in edicto aedilium curulium.

Responsa prudentium sunt sententiae et opiniōnes eōrum, quibus permissum

est iura condĕre. Si sententiae eōrum omnium in unum concurrunt, id, quod ita

sentiunt, legis vicem obtĭnet; si vero dissentiunt, iudĭci licet quamlĭbet sententiam

sequi; idque rescripto divi Hadriāni significātur.

(Gaius)

§ 140. Выучите термины

176. Causā cognitā. По ознакомлении с обстоятельствами дела.

177. Nemĭne contradicente. Когда никто не возражает.

178. Salvo iure. С сохранением права.

179.Reo absente. В отсутствии ответчика.

180. Cetĕris parĭbus. При прочих равных условиях.

181. Rebus sic stantĭbus. Когда обстоятельства таковы (т.е. не изменились).

182. Cogente necessitāte. Под давлением необходимости.

183. Exceptis excipiendis. Исключив то, что следует исключить.

ōīĕēăūĭŭāŏ

ЗАДАНИЕ № 18

для индивидуального контроля и самостоятельной работы

Сделайте грамматический разбор каждого слова.

Переведите предложения на русский язык.

  1. Pater invītā filiā repudium genĕro misit (Paul.)

  2. Etiam invītis nobis per servos adquirĭtur paene ex omnĭbus causis (Gai.)

  3. Salvo pudōre virilitātis.

  4. Necessario herēde extante nihil ipso iure pro herēde usucāpi potest (Gai.)

5. Exactis regĭbus consŭles constitūti sunt duo (Pomp.)

  1. Usu fructu legāto omnis fructus rei ad fructuarium pertĭnet (Ulp.)

  2. Hi, qui in potestāte parentis sunt, morte eo sui iuris fiunt (Gai.)

  3. Imaginaria venditio non est pretio accedente (Ulp.)

  4. Usus fructus est ius aliēnis rebus utendi fruendi salvā rerum substantiā (Paul.)

  1. Praevaricātor est, qui diversam partem adiŭvat prodĭtā causā suā (Ulp.)

  2. Nepōtes ex filio, mortuo avo, recidĕre solent in filii potestātem, hoc est patris sui.

  3. Uno reo proposĭto de multōrum vitiis cogitabāmus (Cic.)

  4. Electo reo principāli fideiussor vel heres eius liberātur (Paul.)

  5. Ab imperatōre herēde institūto legātum et fideicommissum peti potest (Paul.)

  6. Duo ex tribus iudicĭbus uno absente iudicāre non possunt, quippe omnes iudicāre iussi sunt (Cels.)

  7. Duōbus litigantĭbus tertius gaudet.

  8. Consilio convocāto, Helvetii domum redīre constituērunt.

  9. Castris munītis, Caesar ad oppugnatiōnem se comparāre coepit.

  10. Est usus fructus in corpŏre, quō sublātō et ipsum tolli necesse est (Cels.).

  11. Post mortem herēdis aut ante institutiōnem herēdis testamento libertas dari non

potest, excepto testamento milĭtis (Ulp.).

Duōbus certantĭbus tertius gaudet

Когда двое cражаются, третий радуется

Lectio 21

Числительные

(Numeralia)

Все числительные латинского языка делятся на четыре группы:

              1. количественные - указывающие на число или количество предметов:

unus – один, novem – девять, sedĕcim - шестнадцать

              1. порядковые - обозначающие место предмета в ряду ему подобных:

primus – первый, nonus – девятый , vicesĭmus - двадцатый

              1. разделительные - указывающие, по скольку предметов объединяется

в некоторое множество или группу: bini – по два, deni – по десять,

vicēni – по двадцать

              1. числительные наречия (обозначающие краткость или частоту

действия: semel – однажды, bis – дважды, septies – семикратно.

ōīĕēăūĭŭāŏ