1.7 Есептің қойылымы

Жұмыстың мақсаты - автоматтандырылған жұмысшы орындағы диспетчердің теміржолдық вокзалдардағы жолдық билеттерді шапшаң дайындауға және жолаушыларды тасулармен басқарумен өңдеу болып  келеді.

Осы мақстақа жету үшін келесі тапсырмалар орындалуы тиіс:

• Қазақстан Республикасының теміржолдық көлігі туралы, теміржолдық тасулардың облысында заң шығару туралы, жолаушы тасулардың ұйымы туралы қажетті мәлімет жинау және теміржолдық көлік сауда жұмысына;

• Жолаушы тасулардың ұйымы жалпы негіздерін зерттеу, станциялардың жұмыс ұйымындағы жолаушы тасулармен, жолаушылардың тасу шарттары;

• Инфрақұрылымдық жүйенің моделін құру;

• Физикалық деректер қорысының моделін құр;.

• Жоба таңдалған түрін іске асыру.

Тақырыптың ғылыми жаңашылдығы: Бағдарламаның негізгі талабы жұмыс ыңғайлылығы болып  келеді, кассир жолдық билет дайындау барысында уақыттардың минимумын шығын қылу, не билеттік кассалар алдында кезектерді жоюға мүмкіндік береді.

Зерттеу объектісіне Жетісай қаласындағы теміржолдық станция вокзалы болып, сонымен қатар жолаушы тасумен айналысатын ұйым жатады. 

Бірінші, теориялық тарауда Қазақстандық теміржолды құру жүйесі туралы теориялық мәлімдемелер, Қазақстан Республикасының заңында қаралған, тасушылар арасында қоғамдық қатынастар реттеуші және тасымал процесс қатысушылары, жолаушы тасумен айналысатын ұйым, станциялардың жұмыс ұйымы және қолданылатын теміржолдық билеттердің осы шақ сатылу жүйесіне экспресс қаралады.

Екінші, негізгі бөлімде жалпы автоматтандырылған жұмыс орны түсінігі құралдары, мәліметтер базасы және мәліметтер базасын басқару жүйесі туралы түсінік, олардың қолданылу аймақтары, деректердің құрылымы, үлгілері, Oracle Database базасы құрылып программа C# программалау тілінде жазылған.

Үшінші, техникалық тарауда тарауда «Теміржол кассасы» деректер қорының құрылымы, формалары, кестелері көрсетіліп, құрылған деректер қоры жобаланады, суреттеледі және түсіндіріледі.

2 Ақпараттық жүйені құру негіздері

2.1 Программалау

Жүйе аясында бiр мезгiлде бiрыңғай тұтас ретiнде, сан алуан элементтердiң жиынтығында алға қойылған мақсаттарға қол жеткiзу мүддесі-мен бiрiктiрiлген ретiндегi кез келген нысан ұғынылады.

Жүйенi сондай-ақ нақты қолданбалы мiндеттердi шешу үшiн есеп айырысуды құжаттау мен басқаруды жүргiзудi процедураларымен толықтырылған көптеген бағдарламалар саналады. ''Жүйе'' ұғымына ''ақпараттық'' сөзiн қосу оның құрылу және қызмет ету мақсатын бейнелейдi. Ақпараттық жүйе кез келген саладағы мiндеттерге шешiм қабылдау процесiнде қажет ақпараттарды жинау, сақтау, өңдеу, iздестiру, берудi қамтамасыз етедi.

Ақпараттық жүйе – алға қойылған мақсаттарға қол жеткiзу мүддесiне ақпаратты сақтау, өңдеу және беру үшiн пайдаланылатын құралдар, әдiстер мен адамдардың жиынтығымен өзара байланысты.

Компьютер мен ақпараттық жүйенiң арасындағы айырмашылықты ұғыну қажет. Арнайы мамандандырылған бағдарламалық құралдармен жабдықталған компьютерлер ақпараттық жүйе үшiн техникалық база және аспабы болып табылады. Ақпараттық жүйенi компьютермен және телекомуникациямен өзара iс-қимылдағы адамсыз ойлай алмайсыз.

Ақпараттық жүйенi ендiру мыналарды қалыптастырады:

• математикалық әдiстер мен ақыл-ой жүйесiн тағы басқа ендiру есебiнен басқару мiндеттерiн шешудiң ең тиiмдi варианттарын алу;

• қызметкерлердi жұмыстарын автоматтандыру есебiнен ауыр жұмыстан азат ету;

• ақпараттың сенiмдiлiгiн қамтамасыз ету;

• қағаз пайдаланушыларды магниттiк дискiлерге немесе ленталарға алмастыру, бұл ақпаратты компьютерде өңдеудi мейлiнше тиiмдi ұйымдастыруға және қағаздағы құжаттар көлемiн азайтуға әкеледi;

• ақпараттар ағынының құрылымын және фирмадағы құжат айналымының жүйесiн жетiлдiредi;

• өнiм ендiру мен қызметке шығынды кемiтедi;

• тұтынушыларға қолайлы қызмет ұсынады;

• жаңа нарықтық жаңалықтарды iздестiредi;

• фирмаға сатып алушылар мен жеткiзiп берушiлерге түрлi жеңiлдiктер мен қызметтер ұсыну есебiнен тартады;

• ақпараттық жүйеде басқару құрылымының рөлi.

Кез келген ұйым үшiн ақпараттық жүйенi құру мен пайдалану төмендегi мiндеттердi шешуге бағытталады:

Ақпараттық жүйенiң құрылымын, оның қызметтiк тағайындалуы ұйымалдындағы мақсатқа сай болуы тиiс. Мысалы, коммерциялық фирмада тиiмдi бізнес;

Мемлекеттiк кәсiпорындарда әлеуметтiк және экономикалық мiндеттердi шешу;

Ақпараттық жүйенi адамдар бақылауы тиiс, олар түсiнiп, негiзгi әлеуметтiк және этикалық принциптерге сәйкес пайдаланылуы тиiс;

Сенiмдi, дәл, дер кезiндегi және жүйелi ақпаратты ендiру. Ақпараттық жүйенiң құрылымын мәліметтер базасы құрылымымен салыстыруға болады.

Мәлiметтер базасы және оларды құру мен жүргiзудiң программалық құралдары (МББЖ) көп деңгейлi архитектураға ие, ол туралы 2.1-суреттен түсiнiк алуға болады.