Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі

Сөз тіркесі және оның түрлері. Сөз тіркесінің байланысу формалары мен тәсілдері. Сөйлем және оған тән белгілер. Сөйлемнің айтылу мақсатына сай түрлері.Сөйлемнің болымды, болымсыз, толымды, толымсыз, жақты, жақсыз, жалаң жайылма т.б. түрлері. Сөйлем мүшелері және оның түрлері. Бастауыш жасалуы, түрлері, тұлғалары. Баяндауыш, жасалуы, түрлері тұлғалары. Анықтауыш жасалуы, түрлері, тұлғасы. Айқындауыш тұлғасы. Толықтауыш, жасалуы, түрлері. Пысықтауыш, жасалуы, түрлері тұлғасы.

Құрмалас сөйлем –синтаксистік тұлға. Оның формасы, предикативтілігі, компоненттерін байланыстыратын тіл амалдары. ҚС коммуникативтік қызметі және грамматикалық формасы, олардың арақатынасы.

Құрмалас сөйлемнің грамматикалық түрлерін тану принципі, ол принциптердің қалыптасу тарихы.Салалас, сабақтас болып топтасу принципі. Түркологияда, қазақ тіл білімінде ҚС түрлерін ажырату принциптерінің айқындалуы. Олардың тілдердің құрылыс ережелеріне сай көрінуі. ҚС жүйесінің зерттелуі. ҚС қатарында танылмайтын полипредикативті бірліктер: төл сөзді сөйлем, қыстырма және қыстырынды сөйлем құрылымдарымен келген сөйлем, сөйлем мүшесі қызметіндегі предикативтік бірліктер.

Салалас ҚС-дердің грамматикалық түрлері, топтасу принциптері.

Сабақтас құрмалас сөйлемдердің (СабҚС) грамматикалық сипаты, белгілері, байланысу амалдары. СабҚС түрлері, оларды тану принциптері, грамматикалық жүйеде алатын орны. Көп компонентті құрмалас сөйлемдер, олардың грамматикалық, семантикалық сипаты, түрлері, байланысуына тән және мағыналық қатынастарының ерекшеліктері. Бөгде сөз, түрлері. Күрделі синтаксистік тұтастық. Аралас құрмалас сөйлемдердің грамматикалық сипаты. ҚС компоненттерінің кірігуі, инверсияға түсуі, құрмалас сөйлем құрылысындағы ортақтасу. Мәтін лингвистикасы. Мәтін және дискурс. Қазақ пунктуациясы.

Қазіргі қазақ тілін оқыту әдістемесі

Қазақ тілін оқыту әдістемесінің мақсат - міндеттері. Қазақ тілін оқытуға қойылатын талаптар. Қазақ тілі мектептегі оқу пәні ретінде. Қазақ тілі әдістемесінің педагогикамен байланысы. Қазақ тілін оқытуда қолданылатын әдістер мен сабақтар. Оқулық - оқытудың жетекші құралы. Қазақ тілінен оқу-әдістемелік кешен түсінігі және оның құрамдас бөліктері. Қазақ тілі бағдарламасы негізгі нормативтік құжат ретінде. Қазақ тілін оқыту құралы ретінде. Қазақ тілін оқытудың қазіргі технологиясы. Оқытудың әдістері мен тәсілдері. Қазақ тілі сабағының типологиясы. Фонетиканы оқыту әдістемесі. Қазақ тілінің лексикасы мен фразеологиясын оқыту әдістемесі. Морфологияны оқыту әдістемесі. Сөз тіркесі синтаксисін оқыту әдістемесі. Жай сөйлем синтаксисін оқыту әдістемесі. Құрмалас сөйлем синтаксисін оқыту әдістемесі. Орфография мен орфоэпияны оқыту әдістемесі. Тіл мәдениеті, оқушылардың сөйлеу мәдениетін қалыптастыру. Сынақ жұмыстары, олардың түрлері, оларды өткізудің әдісі. Сынақ жұмысына қойылатын баға нормалары. Қазақ тілі кабинеті. Мұғалімнің сабаққа дайындалуы. Қазақ тілі пәні бойынша жұмыстарды жоспарлау.

ӘДЕБИЕТТЕР