- •5В070300-Ақпараттық жүйелер, 5в070400-Есептеу техникасы және бағдарламамен қамтамасыз ету
- •Әдістемелік нұсқаулары
- •1.1. Жалпы теориялық түсініктер
- •1.2. Терезе қосымшасын құру
- •1.2 Сурет
- •1.4. Тапсырманы орындау үлгісі
- •1.4.1. Терезелік қосымшаны құру мысалы
- •1.3 Сурет
- •1.4 Сурет
- •1.5. Жеке тапсырмалар
- •Таңдау операторы Switch:
- •Терезелік қосымшаның құрылуы
- •2.1 Сурет
- •СheckBox компоненті
- •RadioGroup компоненті
- •3.1. Жалпы теориялық ақпарат
- •3.2. Тарсырманы орындау мысалы
- •3.2.1. Терезе қосымшасын құру мысалы функция- өңдегіші мәтіні төмендегідей болуы мүмкін. (стандартты мәтін келтірілмеді).
- •3.1 Сурет
- •3.3. Жеке тапсырмалар
- •Қысқаша теориялық түсініктеме
- •4.2.1 Есепті шешудің мысалы:
- •4.1 Сурет
- •4.3 Тапсырмалар
- •5.1. Жалпы теориялық ақпарат
- •5.2. Терезе қосымшасын жасау StringGrid компонентті
- •5.3. Тапсырманың орындалу мысалы
- •5.3.1. Терезелік қосымшаны жасау мысалы
- •5.4. Жеке тапсырмалар
- •6.1. Қысқаша теориялық мәліметтер
- •6.2. Есептің жасалу мысалы
- •6.2.1. Терезе қосымшасын құру мысалы
- •6.3 Өзіндік тапсырмалар
- •7.1. Жалпы теориялық ақпарат Символдардық масив ретіндегі жолдар
- •7.2. Терезе қосымшасын жасау
- •ListBox компонентті
- •ComboBox компонентті
- •7.3. Тапсырманы орындау мысалы
- •7.3.1. Терезелік қосымшаны жасау
- •7.1 Сурет
- •7.4. Жеке тапсырмалар
- •№8 Зертханалық жұмыс. Файлдарды пайдаланып құрылымды өңдеу
- •8.1. Теориялық түсініктемелер
- •8.2. Терезелік қосымша құру OpenDialog және SaveDialog компоненттері
- •8.3. Тапсырманы орындауға мысал
- •8.3.1.Терезе қосымшасын құру OpenDialog және SaveDialog компоненттерін баптау
- •8.1 Сурет
- •Программамен жұмыс
- •8.2 Сурет
- •8.4. Жеке тапсырмалар
- •№9 Зертханалық жұмыс. Функция графиктерін тұрғызу
- •9.1. Қысқаша теориялық түсінік Chart компоненті көмегімен график тұрғызу
- •9.1 Сурет
- •9.2. Терезелік қосымшаны жасау мысалы
- •Форманы баптау
- •9.2 Сурет
- •1. Операциялар басымдылықтарының кемуі бойынша және басымдылықтары әртүрлі операциялар сызықпен бөлектенген.
- •Стандартты математикалық функциялар
- •Файл жобасының, тақырыптық файл және программа мәтіні файлының жалпы құрылымының сипаттамасы
- •Unit*.H тақырыптық файлының құрылымы
- •Project*.Cpp жоба файлының жалпы құрылымы
- •Әдебиеттер
1.2. Терезе қосымшасын құру
Форманы баптау
Бос
форманың жоғарғы оң жақ бұрышында
басқару батырмалары:
-форманы
кішірейту үшін,
-форманы
экран бетіне толық ашу үшін,
-
форманы бастапқы кейпіне келтіру үшін,
-
форманы жабу үшін. Тышқан көмегімен(ұстап
алу) форманың шетінен немесе тақырыбының
белгіленген жолы арқылы форма өлшемін
және оның экрандағы орын өзгертуге
болады.
Объект инспекторы терезесі(F11) шақырылғаннан кейін тақырыбын өзгерту үшін Caption қасиетін таңдаймыз және ерекшеленген терезеде стандартты мәтін Form1 орнына керекті мәтінді, мысалы, «Зет.жұм.1. топ.ИСК51 Иванова А.».
Ескерту! Компонентте Name (аты) и Сaption (тақырып) қасиеті бірдей, бірақ оны ауыстыруға кеңес бермейміз, ол программа мәтініне кіреді.
Енгізу-шығаруға арналған компоненттер
Формадан
ақпаратты енгізу немесе формаға
ақпаратты(бір жолға сиятын) шығару керек
болғанда Edit компонетін пайдаланамыз
және оны
пиктограммасы арқылы таңдауға болады.
Edit1->Text=" 5";
Edit2->Text=" 4,5е-3";
Мұндағы тырнақша ішінде жазылған жазу сол қалпында формада көрсетілген компонентке жол ретінде орналастырылыды.
Программа ішінде сол деректерді пайдалану керек болған жағдайда оларды түрлендіру арқылы дерекке айналдырамыз.
x=StrToInt(Edit1->Text);
y= StrToFloat (Edit2->Text);
Бірінші ақпаратты бүтін типті, ал екіншісін нақты типті дерекке айналдырдық.
Негізгі түрлендіретін функциялар
StrToFloat(St) –St жолын нақты типті санға айналдырады;
StrToInt(St) –St жолын бүтін типті санға айналдырады;
FloatToStr(W) – W нақты типті санды символдар жолына айналдырады;
FloatToStrF(W, формат, n1, n2) – W нақты типті санды форматты басқару арқылы символдар жолына айналдырады;
ffFixed – санның бүтін және бөлшек бөліктеріне неше орын бөлу керектігін көрсету арқылы түрлендіру, n1 –жалпы неше орын бөлінетінін, ал n2- бөлшек бөлігіне неше орын бөлу керектігін көрсетеді; алынып тасталатын бөлігі дөңгелектелінеді;
fFfExponent – n1 мантиссаның жалпы орын саны, , n2 – XX ретінің цифрларының саны (дөңгелектелінеді);
ffGeneral – нақты санды берудің универсальды форматы,
FormatFloat (формат, W) – W нақты санды символдар жолына айналдырады;
IntToStr (W) – W бүтін санды символдар жолына айналдырады;
Мысалы, жоғарыдағы мысалда Edit1 және Edit2 компоненттерінен алынатын жолдарды бүтін және нақты сандарға айналдыру үшін
х = StrToInt(Edit1–>Text);
y = StrToFloat(Edit2–>Text);
командаларын жазу арқылы аламыз.
Ескерту. Edit* терезесінде сандар жазылғанда цифрлар арасында бос орын болмау керек, ал бүтін юөлігі мен бөлшек бөлігі арасын үтір арқылы ажыратып жазу керек.
Объектілер инспекторында Font қасиеттері арқылы жазылатын жолдың стильін беруге болады.
Label компонентті
Жазуды
шығару үшін пайдаланылады. және оны
пиктограммасы арқылы таңдауға болады.
Орнын, өлшемін объектілер , инспекторында
Caption қасиетін өзгерту арқылы ыңғайлауға
болады. Соымен бірге программаның
орындалу барысында өзгертуге болады:
Label1->Caption = “ “ жолды тазалау үшін; –
Label1->Caption = “Хабарлама ”; – жолды шығару
Memo компонентті
Программаның
орындалуы барысында нәтижені шығару
үшін көпжолды Memo компонентті пайдаланылады
және оны
пиктограммасы арқылы таңдауға болады.
Объектілер инспекторында ScrollBars – SSBoth
қасиетін орнатқанда тік және жолды
айналдыру жолағы(1.2
сурет)
пайда болады.
