30.Жел бақылауларын графиктік өңдеуге арналған планшеттерді суреттеңіз.

Жел бақылауларын графикалық өңдеу үшін келелі планшеттер қолданылады: Молчанов шеңбері және А-63 планшеті. Молчанов шеңбері негізгі 3 бөліктен тұрады: 1–металды қозғалмайтын шеңбер; 2–қозғалмалы шеңбер; 3–қозғалмалы сызғыш; Шеңбердің ортасы радиолокаторлың орналасу орны болып табылады. Қозғалмайтын шеңбер номограммалардын тұрады. Онда орын бұрышы шкаласы 0–15° – қа дейінгі бұрыш өлшеуіш мәнімен берілген. Қозғалмалы шеңбер мөлдір целлулоидтан жасалған және оның шетінде азимут мәндері 0–60 ° – қа дейінгі бұрыш өлшеуіш мәнімен берілген А–30 Д планшетімен жұмыс келесідей жүргізіледі: қозғалмайтын шеңберден орын бұрышының мәнін тауып, сызғышты келтіреміз. Сызғыштың осы шетіне қозғалмалы бөліктен азимут мәндерін тауып келтіреміз. Қиғаш қашықтықтың мәнін алып, қиылысқан жерге тушьпен нүкте салып, сәйкес минутты жазып қоямыз. Осылайша координаттың барлық мәндерін енгізіп, атмосфера қабаттарындағы желге сәйкес горизонталды кеңістікте қималарын аламыз. Желдің жылдамдығы мен бағыты келесідей анықталады: қозғалмалы шеңберді жылжыту арқылы қажетті қиманы қозғалмайтын бөліктегі номограммадағы сызықтарға параллельді етіп орналастыру керек. Бастапқы нүктені қозғалмайтын шеңбер диаметрінің қиылысу орнына сәйкестендіріп, қозғалмалы шеңбердегі азимут шкалалары арқылы желдің бағытын анықтаймыз. Желдің жылдамдығы екі нүкте аралығындағы тор санына сәйкес келеді. 1 тор 1м/с – қа тең. Қиғаш қашықтықтың мәндері 1000 м – ге дейін әр 100 м сайын, 1000–7000 м дейін әр 200 м сайын, 7000–9000 м сайын әр 500 м сайын орналасқан. Жер бетінен биіктік А–63 планшетінің көмегімен жүргізіледі. А–63 планшеті – қозғалатын бөлік, қозғалмайтын бөлік және қозғалмалы сызғыштан тұрады. Шеңбердің қозғалатын бөлігіндегі ішкі шкала қиғаш қашықтықты білдіреді. Қозғалмайтын бөлігіндегі сағат тіліне қарама – қарсы мәндер орын бұрышының мәндері болып табылады. А–63 планшетімен жұмыс келесідей жүргізіледі: 1) Қозғалмалы дискіден қиғаш қашықтық мәндерін сызғышпен келтіреміз; 2) Дискіні айналдыра отырып, орын бұрышының мәніне қиылыстырамыз; 3) Ответ стрелкасындағы мән жер бетінен биіктік болып табылады.

31.Тіркеу лентасын суреттеңіз.

Атмосфераны зондылау процесінде радиозонд көмегімен жасалынған радиолокациялық бақылаулар температура мен ылғалдылық жиіліктерінің шамалары туралы, тірек жиілік туралы мәліметтер уақыт бойынша қағаз лентаға түсіріледі. Лентадағы 1–ші топтағы цифрлар – радиозондтың ұшырылғаннан бастапқы уақыт. (–) – минуттың бүтін саны; (+) – берілген санға 30 секунд қосу керек. 2–ші топтағы цифрлар – радиозондтың орын бұрышының шамасы. Мұндағы 1–ші сан – ондықтар, 2–ші сан – бұрыш өлшеуіштің үлкен бөлгішінің бірліктері; 3–ші сан – бұрыш өлшеуіштің үлкен бөлгішінің ондықтары; 3–ші топтағы цифрлар – бұрыш өлшеуіш азимут шамасын береді. Ол – орын бұрышы сияқты тіркеледі. 4–ші топтағы цифрлар – қиғаш қашықтық шамасын анықтайды (жүздік метр шамасында).

32. Ортаңғы қабат биіктігінде желдің жылдамдығы мен бағытын анықтауға сипаттама беріңіз.

Ортаңғы қабат биіктігінде желдің жылдамдығы мен бағытын анықтау үшін Молчанов шеңбері қолданылады. Молчанов шеңбері негізгі 3 бөліктен тұрады: 1–металды қозғалмайтын шеңбер; 2–қозғалмалы шеңбер; 3–қозғалмалы сызғыш; Шеңбердің ортасы радиолокаторлың орналасу орны болып табылады. Қозғалмайтын шеңбер номограммалардын тұрады. Онда орын бұрышы шкаласы 0–15° – қа дейінгі бұрыш өлшеуіш мәнімен берілген. Қозғалмалы шеңбер мөлдір целлулоидтан жасалған және оның шетінде азимут мәндері 0–60 ° – қа дейінгі бұрыш өлшеуіш мәнімен берілген А–30 Д планшетімен жұмыс келесідей жүргізіледі: қозғалмайтын шеңберден орын бұрышының мәнін тауып, сызғышты келтіреміз. Сызғыштың осы шетіне қозғалмалы бөліктен азимут мәндерін тауып келтіреміз. Қиғаш қашықтықтың мәнін алып, қиылысқан жерге тушьпен нүкте салып, сәйкес минутты жазып қоямыз. Осылайша координаттың барлық мәндерін енгізіп, атмосфера қабаттарындағы желге сәйкес горизонталды кеңістікте қималарын аламыз. Желдің жылдамдығы мен бағыты келесідей анықталады: қозғалмалы шеңберді жылжыту арқылы қажетті қиманы қозғалмайтын бөліктегі номограммадағы сызықтарға параллельді етіп орналастыру керек. Бастапқы нүктені қозғалмайтын шеңбер диаметрінің қиылысу орнына сәйкестендіріп, қозғалмалы шеңбердегі азимут шкалалары арқылы желдің бағытын анықтаймыз. Желдің жылдамдығы екі нүкте аралығындағы тор санына сәйкес келеді. 1 тор 1м/с – қа тең. Қиғаш қашықтықтың мәндері 1000 м – ге дейін әр 100 м сайын, 1000–7000 м дейін әр 200 м сайын, 7000–9000 м сайын әр 500 м сайын орналасқан. Алынған мәліметтерді КАЭ-3 кітапшасының «Жел жылдамдығы және бағыты» графасына жазамыз.