2. Түсті металдардың сынықтары мен қалдықтарынан мырышты бөліп алу.

Мырыш зауыттарында концентраттарды гидрометаллургиялық өңдеу кезінде түзілетін мырышты кектерді вельцелеу әдісі кеңінен қолдануда. Кәсіпорындардың көпшілігінде вельц-пештің шихтасына кектермен қоса мырышқұрамды қайтармалы және техногенді шикізаттың кейбір түрлерін (қорғасын-мырышты қақ, ақ сырды өндірудің шлактары, пайдаланып болған катализаторлар және т.б.) енгізеді.

Мырышты шикізаттын вельцелеу процесін отқа төзімді кірпішпен қаланған, диаметрі 2,6-3,6 және ұзындығы 41-50 м құбырлы айналмалы пештерде жүргізеді. Айналу жылдамдығы – 1-2 айн/мин. Пештегі отын ретінде мазутты немесе табиғи газды, ал тотықсыздандырғыш ретінде кокс ұсағын қолданылады. Пештен кейін шаңұстағыш камера, газдарды буландырып суыту құрылғысы және женді сүзгі орнатылған. Шихтаның құрамы, %: 35-40 мырышты кек, 15-20 қорғасын-мырышты қағы, 20-25 ақ сырды өндірудің шлактары, 10-15 басқа қалдықтар, болған жағдайда вельц-тотықтар мен клинкерді алуға болады. Олардың құрамы сәйкесінше, %: вельц-тотықтар – 58-64 Zn, 8-11 Pb, 0,3-0,4 Cd, 0,6-2,4 SiO₂; клинкер – 0,5-1,2 Zn, 0,3-0,5 Pb, 1,5-3 Cu, 30-35 Fe, 6-8 CaO, 18-22 SiO₂, 8-10 Al₂O₃, 10-20 C. Клинкерді қорғасынды балқытудың штейнімен қоса мырыш өндірісінің шахталы пештерінде өңдеп, мысқорыту кәсіпорындарына өткізілетін мысқа анағұрлым бай штейнді алады.

3. Құрамында никель, мыс, кобальт бар қайтармалы және техногенді шикізаттан электролитті никельді өндіру.

Құрамында никель, мыс, кобальт бар қайтармалы және техногенді шикізаттың электролитті никельге өңдеуін мыс-никельді кенді сульфидті шикізатпен бірге жүргізеді.

Ұнтақтәрізді біршама кедей қайтармалы және техногенді шикізатты және төменсапалы жоңқаны концентратпен бірге кентермиялық пештерде балқытады. Электрпештің табанының ауданы – 58-139 м², жұмысшы қуаттылығы – 27-40 МВт.

Мыс-никельді штейндерді конвертерлеу процесінің дайын өнімі болып , %: 40-58 Ni, 27-41 Cu, 11-20 S, 0,2-1,5 Fe құрамдағы файнштейн табылады. Оны кішкене тоғандарға құяды, суытады, ұсақтайды, ұнтақтайды және флотацияға ұшыратады, бұның нәтижесінде никельді, %: 65-69 Ni, 3,2-3,7 Cu және мысты, %: 68,5-69,8 Cu, 3-3,5 Ni концентраттар алынады.

№11

1. Металл сынықтары мен қалдықтарының металлургиялық өңдеуінде қолданылатын жабдықтардың сипаттамасы. Металл сынықтары мен қалдықтарын металлургиялық өңдеуге арналған жабдықтар. Металл сынықтары мен қалдықтарын алдын-ала дайындаудан кейін сәйкес балқытушы агрегаттарда отпен өңдей

ді. Барлық балқытушы пештер қыздыру әдісіне байланысты екі негізгі топқа бөлінеді: отындық және электрлік. Біріншісіне газ немесе сұйық отындармен қыздырылатын пештер, ал екіншісіне электр тоғымен қыздырылатын пештер жатады.

Отындық пештер жұмысшы кеңістігінің түріне байланысты тигелді және ванналы болып бөлінуі мүмкін. Соңғысын өз кезегінде стационарлы, бұрылмалы және айналмалы болып бөледі.

Электрқыздырғышты пештер электрэнергиясын жылу энергиясына айналдыру әдісі бойынша екі топқа бөлінеді: кедергілі және индукциялық.

Жұмысшы кеңістігінің формасы бойынша кедергілі пештер тигелді және камералы болып бөлінеді.

Индукциялық пештер өзектің (сердечник) бар болуына байланысты тигелді және каналдық болып бөлінеді.

Тигелді пештер кейінгі уақытта таза ұсақ материалдарды (жоңқа, кесінділер және т.с.с.) лабораториялық жағдайда балқыту үшін жиі қолданылады, олар өнімділігінің аздығы, отынның шығынының көптігі, пайдалы әсер ету коэффициентінің төмендігі, тигель түбіндегі темір қоспасын бөліп алудың мүмкін еместігі, шикізатты мұқият дайындау қажеттігі сияқты кейбір кемшіліктерінің салдарынан өндірістік маңызын бұрыннан жоғалтып алған. Бұл топтың пештері бұрылмалы және стационарлы бөліп бөлінеді.

Пештің ең жауапты бөлігі тигель болып табылады. Көп жағдайда олардың қымбаттығына және аз тұрақтылығына қарамастан графитті тигельдер қолданылады.