26 Кесте. Қарғалы ауданы тұрғындарының ұйымдастырылған наразылық акцияларына қатысуына байланысты жауаптары

	иә	жоқ дегеннен гөрі	иә, дегеннен гөрә жоқ	жоқ	жауап беруге қиналамын
1.14-тен 29 жасқа дейінгі жастар	14,0%	16,3%	15,5%	44,2%	10,1%
2. 30 және одан жоғары жастағы тұрғындар	5,6%	11,3%	22,5%	46,5%	14,1%

Қарғалы аудан наразылық потенциал жастардың 30%-ын, ересек тұрғындардың 16,9%-ын құрайды. Жастар арасындағы наразылық деңгейі 30 жастан асқан тұрғындарға қарағанда жоғары.

12.Жастар арасындағы діни экстремизмнің алдын алу шаралырының деңгейі (аудан тұрғындарымен салыстырғанда)

24 Диаграмма. Қарғалы ауданы тұрғындарының дінге көзқарасы

Мәліметтерді жинақтай келе, төмендегідей қорытынды жасауға болады. Жастардың 25,6% -ы және ересек тұрғындардың 19,7%-ы – шын мәніндегі белсенді діншілдер. Жастардың 40,3%-ы және ересек тұрғындардың 32% -ы дінге сенуге бейім (яғни сенім олардың діни шеңбермен шектелмеген ішкі нанымдары болып табылады десе де болады: олар кейбір салт-дәстүрлерді сақтайды және кей кездері діни шараларға қатысады, мешітке, шіркеуге және т.б. барады). Дінге сенбейді, бірақ діни салт-дәстүрлерді сақтайды: жастар - 16,3% және ересек тұрғындар - 23,9%, діншіл емес, бірақ діни сезімді құрметтейді: жастар - 7,0% және ересек тұрғындар -14,1%. Дінші емес және дінге қарсы: жастар - 1,6% және ересек тұрғындар - 4,2%. Дін мәселелеріне немқұрайды қарайды: жастар - 9,3%, а және ересек тұрғындар - 5,6%.

Атеистер қатарына әртүрлі ұлт өкілдері, білім деңгейі мен әлеуметтік жағдайы әртүрлі респонденттер кірді.

27 Кесте. Қарғалы ауданы тұрғындарының дінге көзқарасы

	Мен діншіл емеспін	Мен діншілмін, бірақ діни шараларға қатыспаймын	Мен діншіл емеспін, бірақ салт-дәстүрді сақтаймын обрядов	я не верующий, в мен діншіл емеспін, діни шараларға қатыспаймын, бірақ діни сезімді құрметтеймін	Мен діншіл емеспін және дінге қарсымын	Дін мәселелеріне немқұрайды қараймын
1.14-тен 29 жасқа дейінгі жастар	25,6%	40,3%	16,3%	7,0%	1,6%	9,3%
2. 30 және одан жоғары жастағы тұрғындар	19,7%	32,4%	23,9%	14,1%	4,2%	5,6%

Дінге сенушілер арасында жастардың көбейгені байқалады. Белсенді діншілдер әртүрлі деңгейдегі тұлғалар, сондықтан белгілі бір әлеуметтік-психологиялық портретті көру мүмкін емес.

Дінге сенушілердің мотивтері әртүрлі. Біреулер үшін дін – дүниеге көзқарастың шындық дүниені бұрмалап бейнелендіруші формасы, екніші біреулері үшін ол дүниеге көзқарастың  қоғамдық тарихи  формалары ретінде дүниені түсіндірудің және адамдардың  санасы мен мінез құлқына  ықпал жасаудың ұқсас міндеттерін шешеді. Үшінші біреулерді діни сезім қызықтырмайды, діни культтің өзі болып табылады.

Діни көзқарас үстем болған ол жылдарда өздігінше еркін пайымдау жасауға тек тиісті білімі бар, ақыл – ойы жетік, рухани жағынан табанды адамдар ғана адамдар қабілетті болды. Ал адамдардың басым көпшілігінің дүниеге көзқарасы дін мен мешіт, шіркеу тағайындаған түсініктерден, адмгершілік мінез – құлық талаптарынан тыс шыға алмады. Тек білім мен мәдениет өскен, ғылыми прогресс іске асқан соңғы екі – үш ғасырда ғана философиялық  көзқарас, зерттеулер кеңінен  тарай бастады.

Кейбір адамдар дінге сенбейді, бірақ дәстүр бойынша діннің негізгі қарапайым талаптарын орындауға тырысады.