- •Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі қ.Жұбанов атындағы ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті
- •5В070900 – «Металлургия» мамандығының күндізгі және сырттай бөлімінің 3 курс студенттеріне арналған «металлургия өндірісінің технологиясы - 2» пәні бойынша практикалық сабақтарға әдістемелік нұсқау
- •Оттекті - конвертерлі балқытудың үрлеу тәртібі
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •3. Үрлеу қарқындылығы немен мінезделеді?
- •Балқытудағы материалдық тепе - теңдік элементтерін есептеу
- •3. Есеп шығару мысалдары
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Марганецтің тотығуы үшін қажет техникалық оттегінің санын анықтау
- •Сыйымдылығы 300т конвертор үшін кремнийдің тотығуына алынған қождың санын анықтау
- •1,2 · 300 · 10 3700Кг, немесе 3,70т.
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Қорытпаның жылулық режимі
- •2. Есеп шығару мысалдары
- •3. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Болаттың қышқылсыздануы
- •3. Есеп шығару мысалдары
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Оттектік фурма соплоларын есептеу
- •4. Есеп шығару мысалдары
- •5. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Болат өндірісіндегі технико - экономикалық көрсеткіштері
- •3. Есеп шығару мысалдары
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Болат балқыту үрдісінің қождары
- •3. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •1. Темір тотығының белсенділігін есептеу әдісі
- •1.1 Чипмен әдісі бойынша есептеу (молекулалық теория)
- •1.2 Мүлтiксiз иондық ерiтiндiлердiң теориясы бойынша есептеу
- •1.3 Тсир Самарин және Шварцманның түзетуі бойынша есептеу
- •1.5 Кожеуров әдісі бойынша есептеу (жүйелi иондық ерiтiндiлердiң теориясы):
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Газдарды есептеу
- •3. Есеп шығару мысалдары
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •(8.10, A) теңдігіне қойып, өрнектейміз:
- •Е сеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Конвертерлік ваннаның араластыру қуатын есептеу
- •3. Есеп шығару мысалдары
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •2. Үрлеу қарқындылығы - уақыт бірлігіндегі үрлеуге шығындалатын оттегімен мінезделетін шама. Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Аралық шөміштің негізгі өлшемдерінің есебі
- •3. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Бастапқы мәліметтер
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Металл емес қосындыларды жою
- •3. Есеп шығару мысалдары
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Үздіксіз құюдың негізгі параметрлері
- •3. Есеп шығару мысалдары
- •4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Сапалы болаттың құйылуы
- •4. Есеп шығару мысалдары
- •5. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Құйманың қатуындағы жеңілдетілген есеп
- •2. Есеп шығару мысалдары
- •3. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Болатты құю
- •2. Есеп шығару мысалдары
- •3. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Теориялық бөлім
- •Есеп шығару мысалдары
- •Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
- •Қолданылған әдебиеттер
- •Мазмұны
Конвертерлік ваннаның араластыру қуатын есептеу
Жұмыстың мақсаты: Үрлеу аралығындағы конвертерлік ваннаның аэро - және гидродинамикасы бойынша практикалық есептеулерге студенттерді дағдыландыру және араластырудағы маңызды буындарды анықтау.
Жұмыс жоспары:
1. Конвертерлік ваннаны араластыру
2. Ваннаны араластыру қуаты
3. Есеп шығару мысалдары
4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар
Кілт сөздер: Қуаттылық, шашыратқыштық, кебу.
Бақылау сұрақтары:
1. Ваннаның қозғалысын қандай құбылыстар анықтайды?
2. Заманауи оттекті - конвентерлі үрдіс немен мінезделеді?
3. Ваннаның пайдалы араласуы қалай табылады?
4. Ваннаны араластыру үшін не керек?
5. Үрлеуді қандай кезеңдерге бөлуге болады?
Глоссарий:
1. Конвертерлік ваннаны араластыру - жылу - масса айырбастау үрдістерін жеделдетуге күшті ықпал ететін үрдіс.
2. Үрлеу қарқындылығы - уақыт бірлігіндегі үрлеуге шығындалатын оттегімен мінезделетін шама. Теориялық бөлім
Оттекті - конвертерлік ваннада үрлеу кезінде металдың айналу қозғалысы қиындайды. Ваннадағы қозғалыс бірқатар маңызды құбылыстарды болдырады және анықтайды: шашырату, қалдықтар, кебу. Конвертерлік ваннаны араластыру жылу - масса айырбастау үрдістерін жеделдетуге күшті ықпал етеді. Қазіргі кездегі оттекті - конвертерлік үрдіс ваннаға оттекті жоғарғы қарқындылықпен тасымалдаумен мінезделеді. Үрлеу қарқындылығының жоғарылауы көміртегінің тотығу жылдамдығының жоғарылауына әкеледі. Көміртегінің тотығуы, көпіршіктердің бөлінуімен қатар жүретін, араластырудың қозғалыс күші болып табылады. Екінші қозғалыс күші металға жоғары дыбысты оттек ағынын енгізу болып табылады. Болат балқыту ваннасының араластыруының пайдалы қуаты мына теңдікпен анықталады:
ΣΝ = Νс + Νсо,
мұндағы, NС - ваннаға оттек ағынымен берілетін қуат; NСО - СО көпіршіктермен араластыру қуаты.
Төменде конвертер ваннасының араластыру есептеулерінің мысалы келтірілген.
Есеп шығару мысалдары
Конвертер сыйымдылығы G = 250т, үрлеу қарқындылығы 750нм3 / минут, үрлеудің үлесті шығыны 60нм3 / т. Шикіқұрам құрамы: 75% шойын (4,0% көміртек), 25% скрап (0,2% көміртек). Шығарылымдағы көміртек құрамы 0,2%. Ваннаның тыныш күйдегі тереңдігі: Нв = 1,5м. Үрлеу қысымы 1,4Мн / м2 (14 атм.).
Конвертер ваннасының СО көпіршіктерімен араластыру қуатын есептеу
Болат балқыту ваннасының көміртек тотығының көпіршіктерімен араластыру қуаты көпіршіктердің бетке шыққандағы ығыстыру күшінің (Архимед) жұмысымен тең және ол Кочо формуласымен есептеледі:
Nco = PoVo(T / 273) · ln(1 + ХНм / Ро), (9.1)
мұндағы, Р0 - атмосфералық қысым; V0 - қалыпты жағдайда бірлік уақыт аралығында пайда болатын көпіршіктердің көлемі; Т - металл температурасы, °К; Н - көпіршіктердің пайда болған орнындағы металл қабатының биіктігі.
Конвертер ваннасында көміртек тотығының көпіршіктері белгілі пайда болу орны болмай - ақ, ваннаның барлық көлемінде орналасады. Сондықтан, жуықтау есептеулерінде Н = 0,5Нв (тыныш күйдегі) алу керек.
Конвертер ваннасының араласу қуатын анықтау үшін, бірлік уақыт аралығында пайда болатын көпіршіктердің көлемін табу керек. Барлық үрлеу уақыты тең:
τ = ∑O2/ JO2,
мұндағы,
- үрлеуге қажетті оттек мөлшері, м3;
- үрлеу қарқындылығы, м3
/
минут.
=
60 · 250 = 15000м3,
мұндағы, ω - үрлеудің үлесті шығыны, м3 / т; G - конвертер сыйымдылығы, т.
τ = 15000 / 750 = 20 минут.
Үрлеуді шартты түрде 2 кезеңге бөлеміз: бірінші кезеңнен кейінгі температура - 1500°С, екінші кезеңнен кейін - 1600°С. Бірінші кезеңде (барлық үрлеудің 20%) басты түрде кремний және марганец тотығып, көміртегінің тотығу жылдамдығы бұл кезде көп болмайды және шамамен υс = 0,05% / минутқа тең болады.
1 - ші кезең ұзақтығы τ1 = 0,2 · 20 = 4 минут. 2 - ші кезең ұзақтығы τ2 = 20 - 4 = 16 минут. 1 - ші кезеңдегі тотығатын көміртек мөлшері:
С1 = υс · τ = 0,05 · 4 = 0,2%.
2 - ші кезеңде жанатын көміртегінің жалпы мөлшері:
С2 = [С]ш · 0,75 + [С]с · 0,25 - С1 - [С]ш,
мұндағы, [С]ш, [С]с - шойын мен скраптағы көміртегі мөлшері, %; [С]ш - шығарылымдағы көміртегі концентрациясы, %.
С2 = (4,0 · 0,75 + 0,2 · 0,25) - 0,2 - 0,2 = 2,65%.
2 - ші кезеңдегі көміртегінің орташа тотығу жалдамдығы:
Vc = 2,65 / 16 = 0,16% / минут.
Бірлік уақыт аралығында пайда болатын көпіршіктердің көлемін, реакцияның өту шартынан табамыз:
[С] + [О] = СОг.
Үрлеудің бірінші кезеңіне:
Бірлік уақыт аралығында жанатын көміртегі мөлшері, С1:
С1 = 0,05 · 250 / 100 = 0,125т / минут = 0,0021т / с,
мұндағы, 250т - конвертер садкасы.
СО пайда болады:
СО1 = 0,0021 · 28 / 12 = 0,0049т / с немесе 0,0049 · 22400 / 28 = 3,92м3 / с,
немесе бірлік садка үшін:
СОІ = 3,92 : 250 = 0,0157м3 / т · с.
Екінші кезеңде бірлік уақыт аралығында пайда болатын СО көпіршіктерінің көлемі:
СОІІ = 0,0157 · 0,16 / 0,05 = 0,05м3 / т · с.
9.1 - теңдікті ала отырып, үрлеудің бірінші және екінші кезеңі үшін ваннаның СО көпіршіктерімен араластыру қуатын анықтаймыз:
кг
· м / т ∙ с,
кг
· м / т · с,
мұндағы, 101,3 ∙ 103 - атмосфералық қысым, Па, Па = 1Н / м2, 1Н = кг · м ∙ с-2.
Ваннаның оттегі ағынымен араластыру қуатын есептеу
Оттек ағынымен араластыру қуаты тең:
Nс = G · E0 · φ,
мұндағы, G - бірлік уақыт аралығындағы үрлеу шығыны, м3 / т ∙ сек; E0 - 1кг үрлеудегі бастапқы кинетикалық энергия; φ - ваннаның араластыруына кететін энергия ағынының кинетикалық үлесі.
Мысалдағы есептеулер көрсеткендей, ваннаның араластыруына шығындалатын бастапқы оттек ағынының мөлшері 20 - 25%:
Nс = (0,2 - 0,25) · G · E0.
Лаваль сопелдарын қолданған жағдайда, соплодағы газдың кеңеюі адиабаталық түрде өтеді:
,
мұндағы, к - оттегі үшін адиабата көрсеткіші к = 1,4; R - әмбебап газ тұрақтысы, 26,5 кг · м / кг · град тең; Р1 - оттек сымындағы қысым 1,4Мн / м2 (14 атм.); Т1 - оттек сымындағы температура, Т1 = 298ºК.
Дж
/ кг = 14930кгм / кг,
Nс = (0,2 - 0,25) · 1,41 · 14930 = 210,5 - 263,1кгм / т ∙ с,
мұндағы, 0,05 - оттегі шығыны, м3 / т · сек; 1,41 - оттегі тығыздығы, кг / м3.
Nс және Nсо көрсеткіштерінің айырмасы көміртегі тотығы көпіршіктерінің ваннаның араластыруына көрсететін ықпалын көрсетеді.
