3. Тапсырма. 5 минуттың ішінде өсімдікшаруашылығы сөзімен сөздер құру қажет.

Мысалы: Өсімдік, өс, өсу, шаруа, аш, ал, арыл, шара, кір, көру, кіру, шар, ару, шаш, су, т.б.

4. Тапсырма. (Ойын) а) Өсімдіктерге байланысты етістіктің аналитикалық формалары сөздерді жазыңыз. Мысалы: өсімдіктерге шырмал-ып өседі, өрмеле-п өседі, жалғас-тыр-ып тұратын.т.б. Тапсырма бойынша топты топшаларға бөліп, сөйлемдерді толықтырады: а) ...жер бауырлап жатады; ... ә) өрмелеп өседі; б).... жалғастырып тұрады.

5. Тапсырма. Берілген өсімдік тізімінен сабақтың қай түріне жататынын анықтап , тиісті бағанына жазыңыздар.

Тік сабақ	Жатаған сабақ	Өрмелгіш сабақ	Шырмалғыш сабақ	Қысқарған сабақ

1. Қияр.

2. жабайы бұршақ. 7. Үрмебұршақ.

3. құлмақ. 8. Күріш.

4. пияз. 9. Шырмауық.

5. қайың. 10. Асқабақ.

7-Тақырып. Дәрумендерді тиімді пайдалану

Тамақтың құрамында адам организіміне керекті дәрумендер бар. Ас құрамында дәрумен аз болса, адам түрлі ауруға ұшырашығыш келеді.

«А» витамині жеткіліксіз болса, адамның көзі көрмей қалады. Бұл балық майында, сүтте, сары майда болады.. «С» витамині жетпесе, қырқұлақ (цинга) ауруына шалдығады. Бұл сәбізде, капустада, пиязда, қызанақта, лимонда, апельсинде, қызылшада, қарақатта болады. «В» витамині жеткіліксіз болса, адам денесін қотыр басып кетеді. Мұның уызында, қара бидайда, күріште болады. Бұны жүйке тамырлары, жүрек ауырғанда, бастың сақинасы ұстағанда, денеге қара жара, қотыр түскенде қолданады.

Тамақ арқылы адам ағзалары белок, май, көмірсулар, минералдық заттар, түрлі витаминдер қамтамасыз етіледі.

Осылардың ішінде белоктың алатын орны ерекше. Ғылымда белокты протеин деп атайды. Ол «бірінші орын алушы» деген грек сөзі екен. Белоксыз өмір сүру мүмкін емес. Дененің барлық клеткалары осы белоктан тұрады. Сүт тағамдары, жұмыртқа түгелдей белоктан тұрады. Қазақ халқының ұлттық тағамдарының ішінде айран, қаймақ, ақ ірімшік, құрт, жент, бие сүтінінен қымыз, түйе сүтінінен шұбат, т.б. ерекше бағаланады.

1. Тапсырма. Жақша ішіндегі сөздерді аударыңыз.

(Чтобы быть здоровым), жақсы тамақ ішу керек. «Ас адамның арқауы» деп (не зря говорят). Тамақ арқылы адам ағзалары (белок, углеводы, жиры, минеральные вещества, различные витамины) қамтамасыз етіледі. Сүт тағамдары, жұмыртқа (полностью состоят из белка). (Большинство народов Средней Азии), сонымен қатар зақ халқы (подсолнечное, хлопквое масло) азық-түлікке көп пайдаланады. Көмірсулар (в составе сахара, крахмала, картофеля, хлеба, фруктов, овощей) көп болады.

2. Тапсырма. Сұрақтарға ауызша жауап беріңіз.

а) Деніміз сау болу үшін не істеуіміз керек?

ә) Тамақ арқылы адам ағзалары немен қамтамасыз етіледі?

б) Неге белоктың алатын орны ерекше?

в) Көмірсулар ненің құрамында көп болады?

г) Минералдық заттар тамақтың қай түрінде бар?

3. Тапсырма. Келіңіз ойланайық. Қай азық-түліктің құрамында қандай дәрумен бар?

Жауап беріңіз.

Үлгі: С дәрумені лимонда, пиязда, сәбізде және т.б. болады.

А дәрумені----------------------------------------------------.

D дәрумені----------------------------------------------------.

В дәрумені----------------------------------------------------.

Сұраққа жауап беріңіз.

Қандай ауруларға қай дәруменді пайдалануға болады?