Аш бүлмәсендә уйныйбыз
30.11.2012 | Автор: Ләйсән Сираева
Аш бүлмәсе (кухня) – баланың акыл эшчәнлеген һәм вак моторикасын үстерү өчен бик шәп урын. Нәниләр, әрҗәләрне ачып, әйберләр актарырга яраталар. Монда нәрсәләр генә юк: кәстрүлләр, калаклар, савыт-сабалар, банкалар, макароннар, төрле-төрле ярмалар. Аларның барысы белән дә кызыклы уеннар уйлап табып уйнарга була.
Сабый кәстрүлләрне зурлык буенча чагыштырырсын, берсен икенчесе эченә кертсен, капкачларын туры китерерсен, ачсын-япсын. Кәстүл эченә суган, кишер салып, калак белән болгатсын, “аш пешерерсен”.
Калакларны санасын, аларны сөйләштереп бер-берсе янына кунака йөртсен, кулъяулыка төреп аңардан “бәби” ясасын.
Савыт-сабаларны төс, зурлык буенча аерырга өйрәнсен.
Берничә пластик шешәнең капкачларын алып бутагыз, ә бала шешәләргә туры килгән капкачларны табып борып куйсын.
Төрле зурлыктагы макароннарны бер савытка салыгыз һәм сабый алдына 2 тәлинкә куегыз. Бала зур макароннарны зур тәлинкәгә, кечкенәләрен кечкенә тәлинкәгә салсын.
Фасоль, борчак, макаронны җамаякта болгатыгыз. Сабый аларны өч савытка аерып салсын.
Карабодай, дөге яисә тары ялмасын кәстрүлгә салыгыз һәм шунда берничә вак уенчык яшерегез. Бала уеныкларны табып алсын.
Манный ярмасы белән карабодай ярмасын бергә болгатыгыз. Бала иләк аша чыгарып ярмаларны аерсын.
Манный ярмасын бер савытка салыгыз. Бала калак белән (калак “экскаватор” ролен үти) аны икенче савытка салсын. Яисә бер савыттан икенче савытка бушатсын.
Капчык эченә алма, калак, кәтүк, шакмак, иске кул сәгате, ачкыч кебек әйберләр салыгыз. Бала капчык эчен кулы белән капшап, сез кушкан әйберне тартып чыгарсын. Ә сөйләшә белә торган бала, әйберне тартып чыгарганда, аның нәрсә икәнен әйтсен.
Өстәл өстендә капчык бар -
Бигрәк матур ул капчык!
Шул капчыкның эченнән
Матур уенчык таптык.
Түбәндәге рәсемнәрне принтер аша чыгарыгыз, бала аларга фасоль, борчак яисә берәр төрле чикләвек тезсен.
Менә аш бүлмәсендә күпме уеннар уйнарга була! Тик вак әйберләр белән эш иткәндә сак булыгыз: бала аларны авызына, борынына, колагына тыга күрмәсен.
Мәкалә ошадымы? Дусларыгызга да сөйләгез: Бармак уеннары 3
19.11.2012 | Автор: Ләйсән Сираева
Карга килгән – казан аскан,
Чыпчык килгән – бәрәңге әрчегән,
Торна килгән – камыр баскан,
Сыерчык килгән – аш бушаткан,
Тилгән килгән – бүлгән,
Моңар биргән, моңар биргән,
Моңар биргән, моңар биргән, (чәнти бармакка җитеп),
Моңар бирмичә калдырган,
Мич астынан куян чыга:
Пырыйк, пырыйк, пырыйк! (Кытыклыйлар)
***
Песи, песи, пес итәр, ( Баланың кул аркасын сыйпыйлар)
Ана песи сөт эчәр,
Ана песи сөт эчкәндә,
Ата песи күз кысар.
Ал дигәндә алмасаң,
Лап итәр дә шап итәр! (“Алып” өлгермәсә, кул сыртына “чәп” итәләр)
***
Баш бармак:
– Бал ашыйсы килә.
Имән:
– Чиләктән алып ашыйк
Урта:
– Сорамыйчамы? Тотылырбыз.
Атсыз: – Юк, котылырбыз.
Чәнчә: – Сез котылсагыз да, мин котыла алмам, мин кечкенә, чаба алмам.
***
Карга килер – казан асар,
Тургай килер – тоз салыр,
Ябалак килер – ялап калыр,
Бүдәнә килер – бүлеп бирер,
Монысына бирер, монысына бирер,
Монысына бирер, монысына бирер,
Монысына тими калыр:
Казан төбен кетер, кетер, кетер. (Баланың уч төбен кытыклыйлар)
***
Карга килде – казан асты,
Торна килде – тоз салды.
Саескан килде – салма салды,
Күгәрчен килде – күп ашады,
Кетеки бәби туймый калды.
Кетер, кетер, кетер,
Казан төбен кимер. (Баланың уч төбен кытыклыйлар)
***
Карга килгән – казан аскан,
Саескан килгән — су салган,
Күгәрчен килгән — сөт салган
Чыпчык килгән — май салган
Бусы ашаган, бусы ашаган,
Бусы ашаган, бусы ашаган.
Бусы, кечкенә булганга,
Кетер-кетер казан кырган.
***
– Бармак, бармак,
Кайда булдың?
– Бу абый белән
Баланга бардым,
Бу абый белән
Ярма ярдым,
Бу абый белән
Чәй эчтем,
Бу энем белән
Биергә төштем.
***
Баш бармак бау ишә,
Имән бармак имән кисә,
Урта бармак ут кабыза,
Атсыз бармак ат җигә,
Чәнти бармак чәй эчә.
***
Баш бармак баш кашый,
Имән бармак имән ташый,
Ура барма утын яра,
Атсыз бармак ат куа,
Чәнти бармак чәй эчә.
***
Бу бармак — бабай,
Бу бармак — әби,
Бу бармак — әти,
Бу бармак — әни,
Бу бармак — нәни бәби,
Аның исеме — Чәнти.
***
Баш бармак,
Балан ияк,
Урта тияк,
Әби-чәби,
Нәни бәби.
***
Олыга — утын ярырга,
Ә сиңа — чыгып алырга,
Уртага — мичкә ягарга,
Ә сиңа — казан асарга,
Чәнтигә — җырлый башларга,
Дусларның күңелен ачарга.
***
Уң кул була,
Сул кул була,
Ә уң кул була тәти.
Тәти кул белән ашарга
Өйрәтте мине әти.
***
Менә минем уң кулым,
Менә минем сул кулым.
Менә идән, менә түшәм,
Менә шулай зур үсәм.
***
Менә сиңа уң кулым,
Менә сиңа сул кулым.
Уң кулым, сул кулым,
Менә сиңа куш кулым.
***
Менә минем бармаклар,
Шаян алар, шук алар!
Бармаклар гел уйныйлар,
Уйный-уйный туймыйлар.
***
Менә минем бармаклар,
Баш бармак, имән бармак,
Урта, атсыз һәм чәнти,
Бик дус алар, гел бергә.