- •Қ.А.Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті ақпараттық технологиялар және инженерлік факультеті
- •“ Электрэнергетикалық есептеулер мен тәжірибелерде эем қолдану” пәнінің лекция тезистері
- •5В071800 - электр энергетикасы мамандығы студенттері үшін
- •Лекция 1
- •Лекция 2 Фрагменттің жұмыс терезесіндегі негізгі элементтері.
- •Лекция 3 Кеңейтілген командалар панелі.
- •1 Сурет. Кеңейтілген командалар панелі.
- •2 Сурет. Кеңейтілген командалар панелі.
- •3 Сурет. Кеңейтілген командалар панелі.
- •7 Сурет Лекция 4 Түйісу. Түйісу элементтерімен жазық деталь сызбасын құру. Симметриялы осьті пайдаланып сызба сызу.
- •Лекция 5
- •3D модельдеу негіздері
- •5 Сурет Лекция 6 Геометриялық денелер тобын құру
- •6 Сурет
- •Лекция 7 Фаска және дөңгелектеу элементтерімен 3d модель құру. «Айналдыру операциясы» көмегімен жазық сызбада 3d модель құру.
- •Лекция 8 Жазықтық арқылы деталь бөлігін қию. Эскиз арқылы деталь бөлігін қию.
- •1 Сурет
- •2 Сурет
- •3 Сурет
- •Лекция 9 Mathcad жүйесіндегі электрэнергетикалық есептеулер.
- •Mathcad жүйесімен алғашқы танысу және қолданушы интерфейсі
- •Интерфейс бөліктеріне жалпы шолу
- •Меню қатары
- •Лекция 10 Mathcad жүйесінің математикалық белгілері.
- •2 Сурет Лекция 11 Mathcad бағдарламасында алгебралық және трансцендент теңдеулердің жуық шешімін есептеу.
- •Жартылай бөлу әдісі.
- •Хорда әдісі.
- •Жанама әдісі.
- •Mathcad жүйесінде сызықтық теңдеулер жүйесінде шешу.
- •Лекция 12 Mathcad бағдарламасында сызықтық теңдеулер жүйесін шешу.
- •Кері жүрісі. (3) жүйеден біртіндеп белгісіздерді табамыз
- •Сызықтық алгебралық теңдеулер жүйесін квадрат түбірлер әдісімен шешу керек
- •Сызықтық алгебралық теңдеулер жүйесін итерация әдісімен болғанда шешу керек
- •Лекция 14 Mathcad бағдарламасында сызықты электр тізбектерінің негізгі қасиеттерінің есебі
- •Лекция 15 Mathcad жүйесіндегі қабылдағыштары параллель жалғанған синусоидалы токтың электр тізбегінің есебі
- •Төртінші тармақтың өткізгіштігі
Лекция 3 Кеңейтілген командалар панелі.
Параллель түзулерді құру.
Қисықты тең бөлікке бөлу.
Обьектіні түзету.
Обьект және обьект бөлігін өшіру.
1.
Параллель түзулерді құру.
Кеңейтілген командалар панелі батырманың
төменгі оң жақ бұрышында қара үш бұрыш
белгісі бар болған жағдайда шақырылады.
Мысалы,
батырмасын тышқанның сол жақ батырмасын
жібермей шертіп тұрғанда, сол батырманың
кеңейтілген командалар панелі ашылады.
Одан әрі тышқанды жібермей қажетті
команданы таңдауға болады (1-3 суреттер).
1 Сурет. Кеңейтілген командалар панелі.
2 Сурет. Кеңейтілген командалар панелі.
3 Сурет. Кеңейтілген командалар панелі.
2.
Қисықты тең бөлікке бөлу.
Обьектіні берлген бөлікке теңдей бөлу
үшін
Қисық
бойындағы түзулер (Точки по кривой)
командасы қолданылады. Бұл команда
Геометрия панелінің
- Нүкте
енгізу (Ввод точек)
кеңейтілген командалар панелінде
орналасқан (4 сурет) .
4-сурет
Бұл команда көрсетілген геометриялық обьектіге нүктелерді бірыңғай қойып шығады және осы кезде обьект бірнеше бөлікке бөлінбей, тұтас күйінде қалады. Қисықты теңдей бірнеше тең бөлікке бөлу үшін қисық сызып, тышқанның сол жақ батырмасын - Нүкте енгізу (Ввод точек) командасына апарып басамыз, тышқанды жібермей - Қисық бойындағы түзулер (Точки по кривой) командасын таңдаймыз. Команданың қасиеттер панеліндегі Қисықтағы бөлік санына (Количество участков кривой) қажетті санды енгіземіз. Компас жүйесі қисықтың бойына қажетті бөлікке теңдей бөлетін нүктелер қойып шығады (5 -сурет).
5-сурет
3. Обьектіні түзету. Компас бағдарамасында қолданушыға обьектіні түзетудің әр түрлі мүмкіндіктері қарастырылған. Қарапайым және жиі қолданылатын тәсілдер тышқан көмегімен орындалады. Түзетудің арнайы мүмкіндігін пайдалану үшін сәйкес командалар шақырылады. Геометриялық обьектілерді түзету командалары Редактор мәзірі мен Түзету (Редактирование) панелінде орналасқан (6-сурет).
6-сурет
4.
Обьект және обьект бөлігін өшіру.
Обьектінің қандай да бір бөлігін өшіру
үшін
- Түзету
(Редактирование)
панеліндегі
- Қисықты
қию (Усечь кривую)
командасы таңдалынады. Көмекші
түзулерді өшіру үшін Түзету
(Редактор)
мәзірінің ішіндегі өшіру (удалить) –
көмекші түзулер мен нүктелер
(вспомогательные точки и кривые) командасы
орындалады.
Сызба
көрінісін көркемдеу үшін сызбаның
қандайда бір бөлігін түрлі түске бояуға
болады. Сызбаны
басқа түске бояу үшін геометрия
панеліндегі
- Штрихтеу
(Штриховка) командасын
таңдаймыз. Қасиеттер панеліндегі стиль
өрісінен түске бояу (заливка цвета)
стилін таңдаймыз. Түс (Цвет) өрісіне
шерткенде экранға түс таңдау сұхбат
терезесі шығады. Түс таңдау терезесінен
қажетті түсті тышқанның сол жақ пернесін
басу арқылы таңдауға болады (7 -сурет).
7 Сурет Лекция 4 Түйісу. Түйісу элементтерімен жазық деталь сызбасын құру. Симметриялы осьті пайдаланып сызба сызу.
Түйісу элементтерімен жазық деталь сызбасын құру. Бір сызықтың екінші сызыққа біртіндеп (плавный) өтуі сызбада түйісу деп аталады. Түйісуді құру үшін келесі элементер қажет: түйісу радиусы, түйісу доғасының центрі және түйісу нүктелері.
Қиылысқан екі түзудің берілген радус бойынша доға арқылы түйісуі келесі реттілікпен орындалады:
- Қиылысқан түзулер сызылады.
-
– дөңгелектеу (скругление) командасын
таңдалады. Ол геометрия панелінде
орналасқан
- Қасиеттер панеліне дөңгелектеу радиусы енгізіледі.
- Түйісу орындалатын қисықтар көрсетіледі (1-3 суреттер).
1 - сурет
2 - сурет
3 - сурет
Шеңбер мен түзудің түйісуі қиылысқан екі түзудің берілген радус бойынша доға арқылы түйісуі сияқты орындалады (4-5 суреттер)
4 - сурет
5 - сурет
Симметриялы осьті пайдаланып сызба сызу. Сызба сызу барысында детальдың симметриялы бөліктері жиі кездеседі. Ол тік немесе жазық ось бойында орналасуы керек. Осындай жағдайда симметриялы бөліктер симметрия командасының көмегімен сызылады.
Ол
үшін сызбаның жарты бөлігі сызылып
қалған бөлігі симметрия командасы
арқылы толықтырылады. (
- Түзету
(Редакторнвание)
панеліндегі
- Симметрия командасы арқылы)
