2. Жетектің (көтерменің) қуаты.

Жалпы алғанда тасымалдаушы жүк оны көлденең жəне тік бағытқа ауыстыруымен байланысты соңғы нүкте жоғары немесе бастапқыдан төмен орналасуы мүмкін. Траекторияның жүк ауыстрылуы (айналмалы) түзу желілі немесе иілген əлде əртүрлі жазықтықта болуы мүскін. Көп жағдайда ауыстыру (ауысым) тек көлденең немесе тік жазықтықта ғана өтуі мүмкін. (жоғары немесе төмен).

Тасымалдану барысындағы энергияның шығындануы: механизмдегі кедергі залалы, конвейердің жылжымалы элементтері жəне қозғалыс алдындағы жүкті тасымалдау кедергісі.

Конвейердің жетегіндегі қажетті N қуаты жай трассада жүкті жылжыту учаскісінің еңкіштігі төменде көрсетілгендердің негіздерде анықталады (11.1 - сурет). Конвейердің ұзындығы барысында (соңғы ось нүктесімен аралығындағы арақашықтық L (м) (салмақтың) ауырлық күшінің Н жүгінде болуы.

G_Г qLg,

Мұндағы: q – жүктің қумалы салмағы, кг/м; g - 9,81 м/с – еркін қумауды жеделдету.

1. - сурет. Жай трассадағы еңкіш конвейердің (науаның) есептелген кестесі.

1 - жетекші барабан; 2 - керілген барабан; 3-тиейтін лоток; 4 жүк; 5 – тартқыш

элементі.

Конвейер элементтерінің тартқыш шамалары өзін көрсететін шексіз жабық контур жұмысымен жəне бос тармақшаларымен, сонымен бірге q_O (кг/м) қумалы шамалар сияқты басқа да қозғалушы элементтері де ескереді. Онда G_O (Н) барлық элементтер (конвейердің бос тармақтары жəне жұмысы сияқты қозғалатын есебінде), болады.

G₀ 2q₀ Lg,

Қаншалықты конвейер элементтерінің салмақтары көтерілсе, төмендеген салмағымен теңдестіріледі, жалпы жылжыту кедергісі (Н)

W G_Г sin G_Гcos G₀cos ,

Мұндағы: - кедергінің қорытындылық коэффицентінің жылжуы кедергісі

(ауысымы). Қажетті жетектің қуаты (кВт)

N ^{W v} G

1000 ^Г

sin G_Г

G₀ cos v /1000

Конвейер проекциясының көлденең ұзындығы L_ГОР = L cos , ал тасымалдау

биіктігі Н =

L sin , онда G_Г жəне G_O қуат маңызының есебімен (кВт)

_{N }qgLv sin 

1000

_(q 2q₀ )gLvcos 

1000

_qgvH

1000

(q 2q )qvL 

_ 0 гор _.

1000

Онда қумалы жүк массасы (кг/м)

түрленуінен кейін (кВт) аламыз.

q ^Q

3,6v

жəне g = 9,81 м/с², қуаттың

_{N }QH

• QL_гор

0,02q L

vKQ,

367 367

0 гор

Q-ге қосымша мүше енгізілген, тиейтін жəне түсіретін қондырғыларға ескерілетін ықтиярсыз əрекет ететін қуаты, К-эмпериялы коэффициенті осы қондырғылардың конструкциялары мен принциптерінің əрекетіне тəуелді.Соңғы формулада бірінші мүше Н биігіне жүкті көтеру қуаттылығын іске асыру, екінші мүше L_ГОР топ арақашықтығынан жүк жылжыту қуаттылығын іске асыру, ал үшінші-конвейердің жүретін бөлшектерін жылжыту, не бос жүрістің қуаттылығын іске асыруды ұсынады.

коэффициентінің маңызы бар екенін = 0,1 - 4,2 төменгі маңыз əкелуші

конвейерлерге ( ленталық, пластикалық жəне т.б ), ал үлкендері – тартушыларға

( қырнауыш бұрамалы жəне т.б ) жататынын тəжірбиемен анықталған.

Қажетті қозғалтқыштың қуаты:

_М - к.п.д. механизмі.

^Nдв

^N ,

_M

Айта кететін жай, осы барлық үздіксіз жүретін тасымалдау машиналар үшін жетек қуатының формалары тек конвейердің жай конструкцияларына ғана ( белгілі кезінде тек жай машиналар үшін анықталған шама) белгіленуі мүмкін. Конвейердің күрделі конструкциялары үшін (бүгілген жермен, бұрылыстан,аралық тиейтін қондырғыларымен) көрсетілген формулада қуаттың есебі дəл келмеуі мүмкін. Бұл жағдайда сол учаскідегі нүктелері кедергі коэфициентін қажетті тартқыш нүктелері бойынша анықтауды конвейер контурын тексеру əдістерін қолдануы қажет.