15. Rozwój gospodarczy Holandii w xviIw.

Podstawa potęgi i rozwoju: kolonie, handel morski, postęp w rolnictwie i przemyśle.

Handel i kolonie: a)-Cornelis de Houtman(1595) - Jawa

-Indonezja, Japonia(1600), Australia(1627), Tasmania i Nowa Zelandia(1642), Fidżi i Kuryle(1643)-wyprawy

-Kompania Wschodnioindyjska(1602) do handlu z koloniami:

-Jawa, Molukki, Formoza, Malakka, Cejlon(1620-1660)

b)-1621-Kompania Zachodnioindyjska(przejściowo część Brazylii, Manhattan i Nowy Amsterdam, trwalej Surinam(Gujana holen. ) i część Karaibów, 1652-Kraj Przylądkowy w Afryce

c)-handel ze Skandynawią, Polską, Moskwą, Hiszpanią

Postęp w rolnictwie: melioracje, płodozmian(dzięki nowym uprawom), sadownictwo i ogrodnictwo, rybołóstwo

Postęp w przymyśle: przemysł stoczniowy, sukiennictwo, jewabnictwo i lniarstwo

Holendrzy tylko handlowali, nie prowadzili działalności misyjnej, tani fracht. Handel z Japonią, Chinami(herbata od 1610), Persją - konkurencja dla Anglików. Akt Nawigacyjny i wojny zdecydowały o supremacji angielskiej na morzach. Anglia-żelazo, węgiel jako oparcie dla przemysłu. Holandia-rolnictwo, sukiennictwo. Amsterdam-banki(1609), giełda, przemysł.

16. Istota kryzysu XVII stulecia

Kryzys datuje się na lata 1620-1720. Osłabienie tempa wzrostu gospodarczego=kryzys koniunktury światowej. Przyczną były skutki wojen głównie trzydziestoletniej(1618-1648)-obniżenie zaludnienia Niemiec, spadek produkcji rolnej, upadek Hanzy w 1669. Stagnacja w handlu międzynarodowym-dochody pochłonęła wojna. Najsilniej kryzys był odczuwalny w Europie środkowo-wschodniej(Polska, Czechy, Rosja, wschodnia część Niemiec)-wojny(Polska, Rosja), spadek wydajności pańszczzny i jednoczesny spadek koniunktury na płody rolne na Zachodzie-spadek dochodów, upadek miast. Konsekwencjami kryzysu były rewolucje(Anglia-Cromwell, Niderlandy-powstanie Holandii) i powstania chłopskie(Europa wschodnia). W XVIIw. rozwija się jedynie Szwecja(dobre zarządzanie, nowoczesna armia, eksport żelaza)-traci ona na znaczenie w XVIIIw.