Антибиотиктердің дайындалған ерітіндісін сақтау

тәсілі.

Пенициллин және басқа топтағы антибиотиктердің көпшілігін араластырып болғаннан кейін бірден енгізу қажет. Оларды мүлдем сақтауға болмайды. Кейбір антибиотиктерді аннотациясына қарай отырып араластырғаннан кейін 24 сағ ішінде мұздатқышта сақтауға болады.

Ескерту: Мұздатқышқа араластырылған ерітіндіні қояр алдын, антибиотиктің аннотациясымен жақсылап танысып алу қажет.

11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 120 мин (140%)

бөлімшелердің емшара бөлмесінде инсулин мөлшерін есептеуді, антбиотиктерді ерітуді үйрену

12. Жаңа тақырыпты бекіту. 40 мин (40%)

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

Тесттер:

1. 1мл инсулин ерітіндісі құрайды:

а) 20 ӘБ

б) 40 ӘБ

в) 60 ӘБ

г) 200 ӘБ

2. Антибиотиктерді араластыру үшін қолданады?

а) 5% глюкоза ерітіндісі

б) 2% гидрокарбонат натрий ерітіндісі

в) 10% натрий хлор ерітіндісі

г) 0,9% натрий хлор ерітіндісі

3. 500 000 ӘБ бензилпенициллинді араластыру үшін қандай ерітінді және қанша мөлшерде қолданады?

а) 5,0 мл физиологиялық ерітінді

б) 10,0 мл физиологиялық ерітінді

в) 3,0 мл физиологиялық ерітінді

г) 10 мл дистилденген су

4.Майлы ерітіндіні енгізеді:

а) тері ішіне

б) күре тамырға

в) тері астына

г) артерия ішіне

5. Құрғақ булы шкафта ине және шприцтерді залалсыздандыру тәртібі:

а) 180○C-та 60-мин

б) 200○C-та 45-мин

в) 2 атм (132○C)20-мин

г) 1,1 атм (120○C)45-мин

6.Инсулинді шприц жоқ болған кезде инсулинді қандай шприцпен енгізуге болады?

а) 0,1 мл

б) 1 мл

в) 2 мл

г) 0,02 мл

7.Дәрілік заттарды парентеральді енгізудің басқа енгізуге қарағанда артықшылығы

а) тез емдік әсер беруі және ерітіндінің дәл концентрациясын енгізу

мүмкіншілігі

б) қолданудың қарапайымдылығы

в) тұз қышқылы және асқорыту ферментінің әсерінен ыдырауы

г) дәрілік заттың тез арада әсер етуі

8. Тері астына инъекцияны жасайды:

а) иықтың сыртқы беткейінің жоғарғы 1/3 бөлігіне

б) бұлшық еттің жоғарғы сыртқы квадранты

в) білектің ішкі беткейіне

г) алдыңғы сан бұлшықетіне

9. Бұлшықетке инъекцияны жасайды:

а) білектің ішкі беткейіне

б) иықтың сыртқы беткейінің жоғарғы 1/3 бөлігіне

в) бұлшық еттің жоғарғы сыртқы квадранты

г) бұлшық еттің төменгі сыртқы квадранты

1. Инъекция алдында 38°С-қа дейін қай ерітіндіні жылытады?

а) туберкулин

б) инсулин

в) майлы ерітінді

г) бензилпенициллин

Ситуациялық есептер:

1.Егу бөлмесінде бензилпенициллиннің 500 000ӘБ бар. Науқасқа 300 000ӘБ тағайындалды. Медбикенің іс әрекеті қандай?

2.Дәрігер науқасқа инсулиннің 32 ӘБ енгізуді тағайындады. Бөлімшеде инсулинді шприц таусылып қалды. Бұл кезде медбике инсулинді енгізу үшін нені қолданады және дәрігер тағайындаған 1мл инсулинде 80 ӘБ құрайды, инсулиннің қанша мл алады?

13. Сабақты қорытындылау. 8 мин (8%)

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

14. Үйге тапсырма беру. 8 мин (8%)

Н-1, 6 – бөлім , 332 – 349 бет

6 – сабақ

1 Сабақтың тақырыбы: Тері ішілік және тері астына егу жасау техникасы

2. Сағат саны: 270 мин (100%)

3.Сабақ түрі: практикалық

4.Сабақтың мақсаты:

оқыту: оқушыларға теріге, тері астына жасауды үйрету.

тәрбиелік: оқушыларды жұмыс істеу кезінде этика және деонтологиялық заңдылықтарды ұстануға тәрбиелеу.

дамыту: оқушыларда теріге, тері астына жасау қабілеттілігін дамыту.

5. Оқыту әдісі: көрме, пікірталас.

6. Материалды-техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: компьютер, мультимедиялық құрылғы.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, буклеттер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ.

б) оқыту орны: № 2, 3, 4 бөлмелер.

7. Әдебиеттер:

Негізгі (Н)

2. Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

Қосымша (Қ)

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

8.Ұйымдастыру кезеңі: 10 мин (12%)

• Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

• Сабақтың мақсаты мен міндеті.

9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. 30 мин (30%)

• антибиотиктердің топтары

• антиботиктерді енгізу жолдары

• инсулин шығару түрі

• инсулин қабылдауға көрсетлілім және қарсы көрсетілімдер

• антибиотиктер және инсулин мөлшерін есептеу.

10. Жаңа сабақты түсіндіру : 54 мин (60%)

Жоспар:

- тері ішіне егу жасауға болатын көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдер

- тері астына егу жасауға болатын және көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдер

- тері ішіне, тері астына орындау техникасы

- қолданылған қүралдарды өңдеу

Тері ішілік егулер жүргізу. Диагносткалық және аймақтық жансыздандыру мақсатта тері ішілік егу жүмыстары жүргізіледі. Бүл әдіс белгілі тәжірибиелікті талап етеді. Тері ішілік егулерді арнайы қысқа инемен (үз.1,5 см.; диаметрі 0,4мм.) жүргізіледі. Тері ішілік егулерді жасау иық алдының ішкі беткейіне жүргізеді. Егу орнын мүқият спиртпен сүрту керек. Тері қүрғаған соң, иненің кесілген қиғаш орнын жоғары қаратып, үшын мүйізді қабаттың астына кіретіндей ғана кіргізіл, тері беткейіне 0,5см. параллель жүргізу арқылы сүйықтықтың 1-2 тамшысын енгізеді. Бүл жағдайда теріде төмпешік пайда болып, кейіннен иненің енуі мен ерітінді тамшыларының кіруі нәтижесінде лимоңцы қабық түзіледі. Инені жайлап жылжыта отырып, шприцтен бірнеше тамшы сүйықтық шығарып, тері астына керекті ерітіндінің мөлшерін енгізеді. Бүл әдіспен диагаостикалық аллергиялық сьшақ алып, сонымен қатар дәрілік затгарға сезімталдығын анықтайды.

Егу аймақтары: біліктің(үштен бір бөлігі) ішкі беткейі,

Қүрал — жабдықтар: бүл егуді жасау үпгін көлемі 1 мм. инесінің үз.15мм, ал ішкі диаметрі 0,4 мм. шприцті қолданады.

Дайындаңыз: Инесі бар шприц дәрілік зат, этил спирті, мақталы тампондар

Әдісі:

• шприцке дәрілік затгың қажетті мөлшерін жинаңыз

• науқасқа енгізілеіін дәрілік зат туралы мағлүмат беріңіз

• науқасты жайлы отырғызыңыз

• қолғап киіңіз

• егу орнын спиртке батырылған мақталы шарикпен бір бағыттағы қимылмен өңцеп, кебуін күтіңіз

• егу орнының терісін жинаңыз

• 5 градус бағытга иненің үшын терінің астына ине қиығын теріге параллель кіргізіңіз

• сол қолды шприцтің поршеніне ауыстырып, оны басу арқылы дәрілік затты енгізіңіз

• канюлясынан үстап,жылдам инені қимылмен шығарып алыңыз

• спиртке батырылған мақталы шарикпен теріні өвдеңіз

Ескерту: Егу орнына спиртке батырылған зарарсыздандырылған мақтаны баспау қажет. Науқасқа егу орнына реакция анықталғанша су тамшыларын тигіздірмеуді ескертіңіз (егер егу диагностикалық мақсагга жасалынса).

Мақталы тампондарды зарарсыздандырып, шприц пен инені қолданылған материалдарға арналған қорапшаға тастаңыз.

Тері астына егу жүргізу.

Тері асты май қабаты қантамырлармен шырмалғандықтан дәрілік зат тез еру үшінтері асты егулер қолданылады. Әдетте бүл мақсатта тері асты клетчаткаға зиянын тигіздірмей тез сіңірілетін ерітінділер қолданылады. Тері астына аз мөлшердегі және 2 литр аралығында ерітінідін енгізуге арналады. Тері асты егулерді жүргізуге егу орнының жанында ірі қан тамырларымен жүйке бағаналарының болмауын ескеру қажет. Тері асты егуге арналған тері асты клетчаткасының қалыңдығына байланысты. Ең қолайлы орындарға иық, білекті ңшынтақ бөлімі, жауырын асты аймағы, қүрсақ қабырғасының іпетіндегі беткейі болып саналады. Бүл аймақтарда тері тез қатпарланады., және бүл аймақта қан тамырлар жүйке және сүйек бетін зақымдау қаупі болмайды. Сондай-ақ бүрын егу жасап қатайған немесе май клетчаткасы ісінген орынға жасауға тыйым салынады. Тері астына егу кезінде дәрілік заттардың сіңірілуі бүлшық етішілік немесе көктамырғ аегу жасағанағ қарағанда баяу өтеді. Бірақ олардың әсер ету уақыты үзаққа созылады. Перифириялық қан айналымның жетіспеупіілігі болғанда енгізілген ерітінділер нашар сіңіріледі. Тері астына егу кезідегі дәрілік заттардың әсері 20 минутган соң байқалады. Бүл дәрілік заттың үзартылған әсері қажет болғанда (адреналин, эфедрин) жасайды. Тері астына егу жасаудың артықшылығы - майлы ерітінідлерді (ритоболил, камфораның майдағы ерітіндісі) енгізу мүмкігшілігі бір уақытга тері астына енгізілетін дәрілі керітінділердің мөлшері 2 мл-ден аспау керек. Дәрілік затгардың көп мөлшерін ағынды енгізгенде тері астының клетчаткасының және қан тамырлардың қысылуы байқалады. Соған сәйкес дәрілі кзатгың баяу сіңуі мен асқынулардың дамуы байқалады.

Сулы ерітінділерді егу үшін жіңішке инемен, ал майлы ерітінділерді жасау үшін қалывдау инені пайдалынады. Сол қолдың 1 және 2 саусақтармен теріні және тері асты клетчаткасын қатпарға жинайды. Шприцті үстау және егудәі екі әдіспен жасауға болады: 1-ші әдіс — шприц цилиндрін 1-ші 3-ші және 4-ші саусақтармен үстайды, екінші саусақ ине муфтасында, 5- ші саусақ поршеньде жатады. Инені қатпардың ортасына астынан үстіне, дене бетіне 30 градус бағытпен енгізеді, Ине үшын теріге кіріп, май клетчаткасына жеткен соң, шприціі сол қолмен үстап, оң қолдың екінші және үшінші саусақтарына цилиндр сақинасын үстайды, ал 1-ші саусақпен поршень түтқасын ьасу арқылы ерітінді енгізеді. Одан кейін сол қолмен эфирге батырылған мақталы дөңгелекті егу жасалғаг орынға тақап, иені жылдам суырып алады. Дәрілік зат енгізілген жер жайлап уқаланады.

2-ші әдіс — толған ишрицті вертикаль бағытта инесін төмен қаратып үстайды. 5-іпі саусақ ине муфтасында 2-ші саусақ поршеньде орналасады. Инені жылдам енгізіп, екінші саусақты поршеньнің түтқасына ауыстырып, оны басу нәтижесінде дәрілік затты енгізеді, одан кейін инені алады.

Егу жасаудың кез-келген әдісінде ине тілігі жоғары қаратылып, ине үзындығының 2/3 бөлігі 1-2см. тереңдікке енгізілуі тиіс.

Қүрал — жабдықтар: тері асты егулерді жасау үшін көлемі 2 мм. шприц 4см үз.-ғы ине, пинцет, спиртк ебатырылған үш мақталы дөңгелек зарарсыздандырылған салфеткалар, залалсыздандырылған лоток, дәрілік ерітіндісі бар ампула, залалсыздандырғыш ерітіндісі бар ыдыс.

Әдісі :

• екі тампонмен теріні өндеген соң шприцті тері ішіне егуді жасаған секілді оң қолға алады

• сол қолдың 1 және 2 саусақтарымен теріні тартуға мүмкіндік жасайтындай қатпар түзеді

• пайда болған қатпардың ортасына 45 градус бүрышпен инені жылдам енгізеді.

• инені 1,5-2см-ге артық енгізуге болмайды, иненің толық енгізілуін толық қадағалау қажет

• тері бетінде ине үзындығының 0,5см. қалу қажет. Ине енгізген соң тері қатпарын босату, шприц цилиндрін оң қолмен фиксірлеп, сол қолмен поршеньді басу арқылы дәрілік ерітіндіні баяу енгізеді

• ерітіндіні енгізгеннен кейінегу орнын спиртке батырылған мақталы тампонды басып, инені жылдам тартып алады

• егу орнын біраз уақыт дәрілік зат жақсы сіңірілуі үшін жаймен уқалайды

Егуді дүрыс жасау кезінде асқынулар сирек байқалады.

Егу орынды терінің тығыздалуы мен қызаруы байқалса жылытатын сулы компресс жасап, грелка қойп, дәрігерге хабарлау қажет.

Асқынулардың келесі себебі - дәрілерді дүрыс енгізбеу. Егер ине дүрыс таңдалмаса үлпалардың шектен тыс зақымдалуы байқалады, гемаома пайда ьолып тығыздалады. Жедел қимыл нәтижесінде ине сынып, оның жартысы үлпада қалуы мүмкін. Иненің канюлясы мен стерженьнің қосылған жері сынуға бейім болатындықтан егу алдында инені мүқият тексереді. Сол үшін инені толығымен үлпаға енгізуге болмайды. Егер ондай жағдай байқалса бөгде денені ертерек алу мақсатында дәрігерге хабарлау керек.

11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 120 мин (140%)

бөлімшелердің емшара бөлмесінде теріге, тері астына, бұлшықетке егуді үйрену.

12. Жаңа тақырыпты бекіту. 40 мин (40%)

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

Тесттер:

1)Тері астына егулерді жасауға болмайтын дене аймақтары

а)иықтың сыртқы беткейі

б)санның сыртқы беткейі

в)санның ішкі беткейі

г)жауырын асты аймағы

2)Тері ішілік және тері астына егуге арналған ине үзындығы:

а)60,80 мм.

б)80, 100 мм.

в)15,20 мм.

г)40,60 мм.

д)20,40 мм.

3)Қандай жағдайда науқаста анафилактикалық шок болуы мүмкін?

а)егер дәрілік заттың сақталу мерзімі өтсе

б)егер дәрілік заттың әсері қатты болса

в)егер дәрі тым ащы болса

г)егер сынақ алынбаса

д)егер дәрілік зат ас акөп қолданылса

4) Спиртке батырылған мақталы шариігі қандай егудің орнына қоймайды?

а)тері астына егу

б)тері ішіне егу

в)бүлшықетке егу

г)көктамырға

5)Тері асты егулерді көп жағдайда қай аймаққа жасайсыз?

а)иықтың ішкі беткейі, жауырын асты аймағы

б)санның ішкі беткейі, қарын терісінің астына

в)самай аймағы, иық алды аймағы, санның алдыңғы беті

г)санның сыртқы беті, иықтың сыртқы беткейі

6)Қандай жағдайда тері бетінде «лимонды қабық» пайда болады?

а)тері ішлік егуді алдын ала йодтың ерітіндісімен өнделген аймаққа жүргізсе

б)цедраны теріге сівдірсе

в)сары ауру жағдайында

г)акрихинді қолданылғанда

д)лимонды үзақ уақыт бойы қолданылса

7)

8) Бұлшық етке инъекцияларды енгізудегі асқынуларға жатпайды

а) тромбоэмболия

б) иненің сынуы

в) анафилактикалық шок

г) абсцесс,инфильтрат

д) жүйке бағаналарының зақымдалуы

10) Бұлшық етке инъекцияны жүргізгенде инъекцияны қандай тереңдікке енгізеді

а) 1-2см.

б) 2-3см.

в) 3-4см.

г) 5-6см.

д) 8-10см.

Ситуациялық есептер:

1. Науқасқа тері ішілік егу тағайындалған, науқас терісін манипуляцияға даярлау қажет. Егу үшін науқас терісін қалай дайындайды?

2. Медбике ампула ішіндегі дәрілік ерітіндіні бұлшықетке енгізу қажет. Манипуляция кезіндегі медбикенің іс-әрекеті?

13. Сабақты қорытындылау. 8 мин (8%)

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

14. Үйге тапсырма беру. 8 мин (8%)

Н-1, 6 – бөлім , 332 – 349 бет

7 – сабақ

1 Сабақтың тақырыбы: Бұлшықет ішіне егу жасау техникасы

2. Сағат саны: 270 мин (100%)

3.Сабақ түрі: практикалық

4.Сабақтың мақсаты:

оқыту: оқушыларға бұлшықет ішіне егу жасау техникасын үйрету.

тәрбиелік: оқушыларды жұмыс істеу кезінде этика және деонтологиялық заңдылықтарды ұстануға тәрбиелеу.

дамыту: оқушыларда бұлшықет ішіне егу жасау техникасын жасау қабілеттілігін дамыту.

5. Оқыту әдісі: көрме, пікірталас.

6. Материалды-техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: компьютер, мультимедиялық құрылғы.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, буклеттер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ.

б) оқыту орны: № 2, 3, 4 бөлмелер.

7. Әдебиеттер:

Негізгі (Н)

3. Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

Қосымша (Қ)

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

8.Ұйымдастыру кезеңі: 10 мин (12%)

• Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

• Сабақтың мақсаты мен міндеті.

9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. 30 мин (30%)

• антибиотиктердің топтары

• антиботиктерді енгізу жолдары

• инсулин шығару түрі

• инсулин қабылдауға көрсетлілім және қарсы көрсетілімдер

• антибиотиктер және инсулин мөлшерін есептеу.

10. Жаңа сабақты түсіндіру : 54 мин (60%)

Жоспар:

- бұлшық етке инъекцияларды енгізу үшін көрсетілімдер және қарсы көрсетілімдер

- бүл инъекцияларды егетін анатомиялық аймақтар

- бұлшықетке ине егуді орындау техникасы

- қолданылған құралдарды өңдеу

Бұлшықеттте өте көп қан және лимфа тамырлары бар, сондықтан дәрілер тез және түгелімен сорылады. Дәрілерді тері астына енгізгенде ауырсыну, қиын сорылу жағдайлары болса және тез терапиялық тиімділігіне жету үшін, тері астына енгізуді бұлшықетке енгізумен ауыстырады.

Бұлшықетке егке егуді көп бұлшықет тарамдары бар жерлерге және үлкен тамырлардан, жүйкелерден алыстау жасау керек.

Бұлшықетке егуді жасау үшін ең ыңғайлы жерлер: жамбас, иық, сирақ бұлшықеттері.

Бұлшықетке егу жасау үшін 0,8-1,0 мм және ұзындығы 6-8-10 см инелермен қолданады. Иненің ұзындығы терінің шел қабатының жуандығына байланысты болып келеді, енгізгенде ине тері шел қабатын тесіп, бұлшықет аралығына бару керек.

Бұлшықетке егу жасаудың ең жақсы бөлігі – бөксе бөлігі болып табылады. Бірақ онда құйымшақ жүйкесі және ірі қан тамырлары өтеді. Бірақ онда құйымшақ жүйкесі және ірі қан тамырлары өтеді, егуді тек қана жоғарғы сыртқы бөлігіне жасайды, яғни бөксені ойша төртке бөліп, жоғарғы сыртқы бөлігіне (1/4 бөлігі) жасайды. Бұлшықетке сульфат, сывороткалар және т.б. ерітінділерді енгізеді.

Бұлшықетке ине егу жасау

Іс-әрекет алгоритмі:

1. Егу жасауға қолдарыңызды дайындаңыз

2. Сыйымдылығы 5-10 мл шприцті құрастырыңыз, ұзындығы 6-8 см инелерді дайындаңыз, біреуі-дәріні сорып алу үшін, екіншісі – егу жасау үшін.

3. Ампуладан немесе флаконнан дәріні сорып алыңыз, инені ауыстырып, оның өткізгіштігін тексеріңіз.

4. Спиртке малынған 2 мақта шариктерін дайындаңыз.

5. Егу жасайтын жерін табыңыз (ол үшін бөксені ойыңызда 4 бөлікке бөліңіз). Егуді жоғарғы үстіңгі бөлігіне жасау керек.

6. Егу жасайтын жерді спиртке малынған 2 мақта шаригімен сүртіңіз. Емделушіні ішіне немесе бір жақ қабырғасына жатқызып, бұлшықетке егу жасау керек. Мұндай қалыпта бұлшықеттер толық босайды.

7. Сол қолдың саусақтармен теріні 2 жаққа тартып ұстап, оң қолда шприцті ұстап, инені теріге 5-6 см тереңдікке, канюлаға дейін шамамен 1 см сыртына қалдырып, тік енгізіңіз.

8. Дәріні абайлап, ақырын жіберіңіз.

9. Егу жасаған жерін спиртке малынған мақтамен басып, инені тез шығарып алыңыз, мақтамен сол жерді уқалаңыз.

11. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 120 мин (140%)

бөлімшелердің емшара бөлмесінде теріге, тері астына, бұлшықетке егуді үйрену.

12. Жаңа тақырыпты бекіту. 40 мин (40%)

Оқушылардың білім денгейін тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.

Тесттер:

1. Бұлшық етке инъекцияны енгізуге арналған ине үзындығы

а) 60,80 мм.

б) 80-100 мм.

в) 15-20мм.

г) 40-60мм.

д) 20-40мм.

2. Бүлшық етке инъекцияны жүргізбейді:

а) саның төртбасты бүлшық еті

б) дельтатәрізді бүлшық ет

в) портняжды бүлшық ет

г) иықтың үшбасты бүлшық еті

д) үлкен жамбас бүлшық еті

3. Қандай жағдайда науқаста анафилактикалық шок пайда болады?

а) дәрілік заттың жарамдылық мерзімі таусылса;

б) егер дәрілік зат қатты әсердегі дәрілік зат болса;

в) егер дәрі өте ащы болса;

г) егер алдын — ала тексерілу жүргізбелсе

д) егер дәрінің шамадан тыс қолданылса (передозировка)

4. Бүлшық етке инъекцияны қай аймаққа енгізеді?

а) санның ішкі беткейі, бүғана асты аймаққа;

б) иықтың ішкі беткейі, санның, иықтың қырлы беткейлері;

в) жамбастың жоғарғы-сыртқы квадранты, санның алдыңғы беткейі;

г) иық алды беткейі, тізе асты аймағы, санның, тізенің сыртқы беткейі,арқа бүлшық еттері

5. Жамбастың жоғарғы сыртқы квадрантқа бүлшықетке инъекцияны енгізген кезде науқас қалпы

а) түрып

б) арқамен жату

в) ішпен жату

г) алға қарай еңкейіп түру

д) тізе-шынтақтық

6. Бүлшық етке қандай ерітінділерді енгізуге болады? а) антибиотиктер

б) майлы ерітінділер

в) хлорлы кальций, инсулин

г) витаминдер

д) наркотиктер

7. Шприцтің қандай бөлігін қолмен үстауға болмайды а) цилиндрін

б) конусын

в) инесін

г) поршенін

8. Бұлшық етке инъекцияларды енгізудегі асқынуларға жатпайды

а) тромбоэмболия

б) иненің сынуы

в) анафилактикалық шок

г) абсцесс,инфильтрат

д) жүйке бағаналарының зақымдалуы

9. Бұлшық етке инъекцияны жүргізгенде инъекцияны қандай тереңдікке енгізеді

а) 1-2см.

б) 2-3см.

в) 3-4см.

г) 5-6см.

д) 8-10см.

10. Бүлшық етке инъекцияны теріге қай бүрышпен енгізеді

а) 5

6) 30

в) 45

г) 60

д) 90

Ситуациялық есептер:

3. Науқасқа тері ішілік егу тағайындалған, науқас терісін манипуляцияға даярлау қажет. Егу үшін науқас терісін қалай дайындайды?

4. Медбике ампула ішіндегі дәрілік ерітіндіні бұлшықетке енгізу қажет. Манипуляция кезіндегі медбикенің іс-әрекеті?

13. Сабақты қорытындылау. 8 мин (8%)

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады

14. Үйге тапсырма беру. 8 мин (8%)

Н-1, 6 – бөлім , 332 – 349 бет

8 – сабақ

1 Сабақтың тақырыбы: Көктамырға егу жасау техникасы

2. Сағат саны: 270 мин (100%)

3.Сабақ түрі: практикалық

4.Сабақтың мақсаты:

оқыту: оқушыларға көктамырға егу, дәрілік препараттарды көктамырға тамшы түрінде енгізуді үйрету.

тәрбиелік: оқушыларды жұмыс істеу кезінде этика және деонтологиялық заңдылықтарды ұстануға тәрбиелеу.

дамыту: оқушыларда көктамырға егу, венаға дәрілік препараттарды тамшы түрінде енгізу қабілеттілігін дамыту.

5. Оқыту әдісі: көрме, пікірталас.

6. Материалды-техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар: компьютер, мультимедиялық құрылғы.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, буклеттер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ.

б) оқыту орны: № 2, 3, 4 бөлмелер.

7. Әдебиеттер:

Негізгі (Н)

1.Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

Қосымша (Қ)

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

8.Ұйымдастыру кезеңі: 10 мин (12%)

• Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

• Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

• Сабақтың мақсаты мен міндеті.

9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. 30 мин (30%)

- тері астына егу жасауға болатын және көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдер

- бұлшық етке инъекцияларды енгізу үшін көрсетілімдер және қарсы көрсетілімдер

- бүл инъекцияларды егетін анатомиялық аймақтар

- тері ішіне, тері астына, бұлшық етке егу орындау техникасы

- қолданылған қүралдарды өңдеу

10. Жаңа сабақты түсіндіру : 54 мин (60%)

Жоспар:

• көктамырға егуді өткізуге көрсеткіштер мен кері көрсеткіштер

• көктамырға егулер орындалатын анатомиялық орындар

• көктамырға тамшылатып енгізуге болатын көрсеткіштер және кері көрсеткіштер.

• тамшылатып енгізетін дәрілерді енгізу жылдамдығы.

• тамшылатып енгізуге арналған дәрілік заттар қан препаратттары, қан алмастырушылар және оларға қойылатын талаптар.

• тамшылатып енгізуге арналған жүйені толтыру және жүргізу техникасы.