- •Қазақстан республикасының ғылым және білім министрлігі қ.И. Сәтбаев атындағы қазақ ұлттық техникалық университеті
- •Студенттің пәндік
- •Алматы 2007
- •1 Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
- •1.1 Оқытушы туралы мәліметтер:
- •1.2 Пән туралы мәліметтер:
- •Оқу жоспарының көшірмесі
- •1.6 Тапсырманың түрі және мазмұны, олардың орындалу графигі
- •1.7 Әдебиеттер тізімі
- •1.8 Білімді бағалау және бақылау
- •Модульдер мен аралық аттестация бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтар тізімі
- •1 Модуль бойынша бақылауға арналған сұрақтар
- •2 Модуль бойынша бақылауға арналған сұрақтар
- •Аралық бақылауға арналған сұрақтар.
- •1.9 Пәннің саясаты мен процедурасы
- •2 Негізгі таратылатын материалдар тізімі
- •2.1 Курстың тақырыптық жоспары
- •2.2 Дәріс сабақтарының мазмұны Дәріс 1. Ғылыми зерттеулердің жалпы әдістемесі
- •Дәріс 3. Бұрғылаудағы эксперименттік мәліметтерді статистикалық бөлшектеу
- •Дәріс 4. Таңдау мәліметтері бойынша генеральді жиынтықтың бағасы
- •Дәріс 5. Тәжірибелік деректерді үлестіру түрлері
- •Дәріс 6. Таңдама сипаттамасының дәлдігі
- •Дәріс 7. Бұрғылаудағы тәжірибелік тәуелділіктер
- •Дәріс 8. Экспериментке дайындық және оның нәтижелерінің алдын ала сараптамасы
- •Дәріс 9. Тік сызықты тәуелділік моделінің математикалық құрылымы
- •Дәріс 10. Параболалық тәуелділік моделінің математикалық құрылымы
- •Дәріс 11. Көп факторлы тәжірибелі тәуелділіктер
- •Дәріс 12. Тәжірибелерді оңтайландырудың негіздері
- •5 Сурет. Түзетумен оптимумға қозғалыс және нөлдік нүктенің аймағындағы тәжірибе жоспары.
- •Дәріс 13. Градиент әдісімен оптимумды іздеу
- •Дәріс 14. Оптимальді аумақ төңірегіндегі зерттеу
- •Дәріс 15. Бұрғылау үрдісін модельдеу
- •2.3 Зертханалық жұмыстардың мазмұны
- •2.4 Студенттің оқытушымен өзіндік жұмыстар сабақтарының мазмұны (соөж)
- •2.5 Студенттердің өздік жұмысы бойынша сабақ жоспары (сөж)
- •2.6 Өзін бақылау үшін тестік тапсырмалар
- •2.7 Курстық жұмысты орындау қойылатын талаптар
- •Өтетін курс бойынша сұрақтар тізімі
- •2.9 Глоссарий
- •Мазмұны
- •050706 «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау» мамандығына арналған
- •Студенттің пәндік
- •Федоров Борис Владимирович Айтугулова Баян Андреевна
2.4 Студенттің оқытушымен өзіндік жұмыстар сабақтарының мазмұны (соөж)
Тапсырма 1. Бұрғылау үрдісінің көрсеткішін жанама өлшеу кезінде қателерді түзету.
Әдістемелік ұсыныс: Бұрғылау үрдіс көрсеткішінің қателерін осы көрсеткіштің өлшенген мәндерінде абсолютті қателерді бөлумен анықталады. Функцияның қатесі – функцияның есептеу шамасына абсолютті қатенің оған қатынасы.
Әдебиет: ҚОС 4 4-10 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 2. Вариациялық қатардың гистограммасын және кумуляторын тұрғызу, модасын таңдау, орта мәнін және қатардың орта квадраттық ауытқуын анықтау.
Әдістемелік ұсыныс: гистограмма және кумуторды тұрғызу үшін аралық вариациялық қатарды тұрғызу қажет, үйлестіру тығыздығын анықтау. Гистограмма және кумулятор бойынша жүйенің көрсеткіштерін анықтау керек.
Әдебиет: НЕГ 1 82-92 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 3. Бір рет кезіндегі сенімді ықтималдықты және сенімді аралықты анықтау.
Әдістемелік ұсыныс: Сенімді ықтималдықты анықтау үшін оның келесі интеграция аралығы және олардың функция түрі беріледі. Келесі есептеулерде сенімді ықтималдық беріледі, олар бойынша сенімді аралықты анықтау.
Әдебиет: ҚОС 5 15-20 бет, НЕГ 1 95-97 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 4. Тәжірибелі мәліметтерді орналастыру және кәдімгі логарифдік заңды тұрғызу.
Әдістемелік ұсыныс. Есепті шығару кезінде асимметриялық бөлулер логнормальді заңмен сипатталатынын ұмытпау қажет. Егер х логнормальді заңға бағынса, онда шамасы дұрыс орналасуы қорыта келгенде, өте маңызды.
Әдебиет: ҚОС 1 20-24 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 5. Таңдау көлемін анықтауда, мәліметтердің орта қателері кезінде берілген мәлеттерден аспауы керек.
Әдістемелік ұсыныс. Таңдау көлемін анықтау үшін таңдау мүшелердің стандартты ауытқуын, берілген шыдамдылықты, берілген таңдау және Стьюдеттің көрсеткіштері бойынша максимальді қатені білу қажет.
Әдебиет: НЕГ 1 113-115 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 6. Шама арасындағы тығыз байланысты анықтау.
Әдістемелік ұсыныс. Шама арасындағы тығыз байланысты анықтау үшін корреляция қатынасы және корреляция коэффициенті анықталады. Олардың шамасы бойынша шама арасындағы тығыз байланысты анықтау.
Әдебиет: ҚОС 6 10-13 бет, НЕГ 1 133-135 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 7. Параболалық тәуелділіктің сызықталуы.
Әдістемелік ұсыныс.
Гиперболалық тәуелділік
ауыспалы жолмен түзу сызықты түрмен
келтіріледі. Экспоненциалды тәуелділіктер
теңдікке кіретін көрсеткіштермен және
ауыспалы логарифмделумен сызықталады.
Әдебиет: НЕГ 1 146-149 бет, ҚОС 6 21-23 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 8. Параболалық модельдің нақты бағалануы.
Әдістемелік ұсыныс. Нақтылықты бағалау үшін регрессия сызығынан үндеудің көп ауытқуын анықтау, оның ішіне П.Л. Чебышевтің ортогональді полиминдері кіреді. Содан кейін үндеудің ықтимал мәнінің максимальді қатесін іздеу.
Әдебиет: НЕГ 1 157-160 бет, ҚОС 6 32-33 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 9. Түзу сызықты тәуелділіктің нақтылығын анықтау.
Әдістемелік ұсыныс. Мәселені шешу үшін бостандық дәрежесінің саны мүмкін максимальді қатені және берілген теңдеу мәліметтері бойынша Стьюдеттің функциясын анықтау.
Әдебиет: НЕГ 1 148-152 бет, ҚОС 6 23-26 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 10. Оңтайландырудың бір факторлы жағдай кезінде оптимумды анықтау.
Әдістемелік ұсыныс. Оптимумды анықтау үшін пісіру қадамын белгілейді және фактордың өзгеруі кезінде үндеуді анықтау керек.
Әдебиет: НЕГ 1 178-180 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 11. Оңтайландырудың екі факторлы жағдай кезінде оптимумды анықтау.
Әдістемелік ұсыныс. Екі факторлар үшін тәжірибе жоспарын құрастыру. Содан кейін регрессияның сызықты теңдеулері құрастырылады, оптимумға қадамды қозғалыстар және олардың коэффициенттері анықталады.
Әдебиет: НЕГ 1 194-200 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 12. Оптимумға қатты көтерілу әдістемесін игеру.
Әдістемелік ұсыныс. Берілген сызықты модельдің үндеуді жоғарлау бойынша градиент сызығының нөлдік нүктесінен қозғалыс байқалады және градиентті есептейді. Сондықтан, осы факторлар кезінде факторлы ось бойынша қадамдар регрессия коэффициентіне пропорционал болады.
Әдебиет: НЕГ 1 202-204 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 13. Режимдік көрсеткіштерден бұрғылау жылдамдығының тәуелділігі үшін тәжірибе жоспарын құрастыру.
Әдістемелік ұсыныс. Режимдік көрсеткіштердің (айналу жиілігі, осьтік салмақ, жуу сұйығының шығыны) берілген (нөлдік) мәліметтері беріледі. Содан кейін пісіру көрсеткіштердің толық факторлы тәжірибесін құрастыру, оларда 8 зерттеу, ал кейін қайталады 16 зерттеу.
Әдебиет: НЕГ 1 200-205 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 14. Сызықты модельдің статикалық бағасы.
Әдістемелік ұсыныс. Тексерудегі баға статикалық модельдің талаптарына сәйкес қорытындылады. Дисперсияның бірқалыптылығы, барлық зерттеулер бір шартта орындалғаны дәлелденген. Бірқалыптылық К қорғау критерийі бойынша қарастырылады.
Әдебиет: НЕГ 1 195-196 бет
Өткізу түрі – тренинг
Тапсырма 15. Толық факторлы тәжірибеден нақты репликаның жоспарын құрастыру.
Әдістемелік ұсыныс. Толық репликаны үш факторға ауыстыру кезіндегі толық факторлы тәжірибе. К факторы үшін толық реплика жоспарының негізіне (К-Р) факторлары үшін тәжірибе факторының жоспары беріледі, мұнда Р – бөлім көрсеткіші.
Әдебиет: НЕГ 1 204-206 бет], НЕГ 3 [178-182 бет
Өткізу түрі – тренинг
